Theo YHCT chứng Đàm gặp trong nhiều trạng thái bệnh lý khác nhau như: ho suyễn có đàm, ngực đầy tức đàm nhiều khó thở, buồn nôn, nôn ra đàm, nặng đầu chóng mặt, đàm kết bệnh tràng nhạc và đàm mê tâm khiếu trúng phong, kinh giản….Nguyên nhân phần nhiều do nội nhân do tạng Tỳ, Phế, Thận vận hóa đào thải kém mà sinh đàm và do ngoại nhân như cảm phong hàn, phong thấp, phong nhiệt  đều có thể cấu kết sinh sinh bệnh liên quan nhiều đàm. Phép trị chủ yếu  Chỉ thấu hóa đàm, kiêm giải biểu tà…

Dưới đây là bài thuốc cổ phương gia giảm thường dùng chữa Đàm nhiều do cảm phong hàn .

 CHỈ THẤU ĐÀM

(Y học tâm ngộ)

Thành phần bài thuốc gia giảm:

    -Cát cánh 10g

    -Kinh giới   12g

    -Tử uyên      12g

    -Bách bộ       12g

    -Bạch tiền     12g

    -Cam thảo     4g

    -Trần bì         12g

Sinh khương   12g

Cách dùng: các vị bằng nhau tán bột, mỗi lần uống 8 - 12g với nước sôi để nguội, sau bữa ăn và trước lúc ngủ, có thể  dùng liều vừa đủ sắc nước uống.

Công dụng: Chỉ thấu hóa đàm, kiêm giải biểu tà…

Chủ trị: Ngoại cảm khái thấu, khạc đàm không trong sáng, mạch phù hoãn.

Dẫn giải: Kinh giới khu phong tán biểu…

-Bách bộ, Tử uyển lý phế chỉ thấu…

-Bạch tiền, Trần bì, cát cánh lợi khí hóa đàm...

-Cam thảo điều hòa các vị thuốc…

-Cát cánh dùng để vào phế mở  đường đi lên.

     Đối với chứng ho mới hay lâu, người bệnh khạc đàm không trong sạch thư thái, đều có thể gia giảm mà vận dụng.

Nếu phong hàn mới nhiễm, có đau đầu tịt mũi ho, phát sốt nóng, sợ lạnh ho gia kinh giới phòng phong, tô diệp, để sơ tán ngoại tà, nếu thử nhiệt thương phế, tâm phiền nước tiểu đỏ gia chi tử hoàng cầm, thiên hoa phấn để thanh nhiệt.

  Ứng dụng lâm sàng và gia giảm:

    Bài thuốc chủ yếu trị chứng ho do ngoại cảm phong hàn, đàm nhiều, họng ngứa, khạc đờm khó, thường dùng đối với các bệnh viêm đường hô hấp trên, viêm phế quản cấp mạn tính, ho đờm nhiều khó khạc.

-Nếu có đau đầu tắc mũi, sợ lạnh gia thêm Phòng phong, Tô diệp, Sinh khương để tán hàn giải biểu.

-Nếu ho đờm nhiều, sắc trắng, rêu lưỡi trắng nhớt gia thêm Khương, Bán hạ, Phục linh để táo thấp hóa đờm.

Phụ phương:

+Nếu đàm nhiệt lâu ngày phối hợp Bài (Nhiệt Đàm Thang“ Phó Thanh Chủ” gia giảm). gồm: Đương quy14g, Bạch thược 14g (sao vàng), Mạch môn 14g  (bỏ lõi), Phục linh 16g, Bạch giới tử16g  (sao) , Thiên hoa phấn 16g, Trần bì 12g, Thần khúc 12g

  Tác dụng thanh phế, kiện tỳ hóa đàm trị chứng ho lâu ngày, đàm vàng, đàm tía, đàm tanh hôi…có khi kèm theo ho có sốt mạch sác…

Gia giảm:

-Nếu đàm vàng, khó khạc kèm theo có sốt gia Hoàng cầm, Hoàng liên, Qua lâu, Bối mẫu….

-Nếu có ngoại cảm gia: Cát cánh, Kinh giới, Tô tử, Tử uyển…

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com