Mã bệnh U66.231Khái thấu; R05 Ho -U59.131Hầu thống;Viêm mũi họng cấp (cảm thường)

     Theo YHHĐ ho có nhiều nguyên nhân có khi do Viêm họng, mũi xoang, hen suyễn, trào ngược dạ dày thực quản, viêm phế quản mạn, dãn phế quản, Lao, các bệnh về phổi, huyết áp… đều có thể gây ho.

  Ho do cảm phong hàn, do hàn tà nhiễm phế. Biểu hiện ho đau đầu, ngạt mũi, chảy nước mũi, hắt hơi, đờm lỏng, sợ lạnh, không có mồ hôi, đau đầu, đau mình, rêu lưỡi trắng, mạch phù.

     Theo YHCT ho phần nhiều do ngoại cảm và nội thương, có khi do phổi, do tỳ, do can, do thận. Ngũ tạng lục phủ đều có thể gây nên ho, không riêng là phổi, các tạng phủ đều liên quan đến phổi ho.

Dưới đây là bài thuốc cổ phương gia giảm thường dùng:

Hạnh Tô Tán “Ôn Bệnh Điều biện”gia giảm

Thành phần:

   -Hạnh nhân      12g

   -Bán hạ           12g

   -Bạch linh        16g

   -Chỉ xác            8g

   -Tô diệp           12g

   -Tiền hồ           10g

   -Cát cánh         10g

   -Quất bì           12g

   -Cam thảo         4g

   -Đại táo           12g

   -Sinh khương    12g

Đây là bài (Hạnh Tô Tán “Ôn Bệnh Điều biện”gia giảm): Sắc nước uống.Tác dụng: ôn phế giải phong hàn, tuyên phế hóa đàm. Trị ho, ngạt mũi, chảy nước mũi, do hàn bế tắc bên ngoài nên sợ lạnh, đau đầu đau xương, đau mình, không có mồ hôi. Hạnh Tô Tán gia giảm, còn dùng trị bệnh cảm cúm viêm đường hô hấp trên.

 Giải thích bài thuốc:

-Hạnh nhân, tuyên phế chỉ khái trừ đờm.

-Tô diệp cay ôn phát hãn nhẹ để giải dược lương táo là chủ dược.

-Cát cánh, Chỉ xác Hạnh nhân tuyên phế chỉ khái.

-Tiền hồ sơ phong giáng khí, trừ đờm.

-Bán hạ, Quất bì, Phục linh lý khí kiện tỳ hóa đờm.

-Cam thảo hợp Cát cánh (là bài Cát cam thang) thông phế chỉ khái.

-Sinh khương, Táo điều hòa vinh vệ.

Gia giảm:

-Nếu gió lạnh ho tăng gia: Thông bạch, Đạm đậu xị để giải biểu.

-Nếu đau đầu nhiều gia: Phòng phong, Bạc chỉ.

-Nếu ho đờm nhiều gia Trần bì, Tử uyển để ôn nhuận hóa đờm.

Phụ phương:

  +Trị ho do ngoại cảm phong hàn, phối hợp Bài (Sâm Tô Ẩm “Hòa tể cục phương”). Đảng sâm 14g, Tô diệp 14g, Cát căn 14g, Tiền hồ 10g, Bán hạ 8g, Bạch linh 14g, Trần bì 10g, Cam thảo 6g, Cát cánh 8g, Chỉ xác 8g, Mộc hương 8g Tác dụng: Chữa bệnh nhân khí hư, ngoại cảm phong hàn, bên trong có đờm thấp có triệu chứng sốt, sợ lạnh, đau đầu, mũi nghẹt, ho nhiều đờm, ngực sườn đầy tức, rêu lưỡi trắng, mạch nhược.

  + . Trị ho, ngoại cảm phong hàn phối hợp Bài (Bối Mẫu Thang “Phổ Tế Bản Sự Phương” gia giảm). Bối mẫu 12g, Bán hạ 8g, Can khương 12g, Chích thảo 6g, Hoàng cầm 12g, Mộc hương 6g, Ngũ vị tử 12g, Quế tâm 6g, Sài hồ 10g, Tang bạch bì 14g, Trần bì 12g. Tán bột hoặc sắc uống. Tác dụng: Khứ đờm, Chỉ thấu..Trị ho do phong hàn lâu ngày chưa khỏi.

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com