J31.1 Viêm mũi họng - U59.121 Hầu nga; J35.0 Viêm Amyđan mạn tính…

Theo YHCT Viêm họng “Nhũ nga” thường có những triệu chứng ban đầu như: ngứa trong họng, khản tiếng, có khi sốt, nhức đầu, đau họng khi nuốt. Bệnh thường phát vào mùa thu và mùa đông, phát triển nhiều vào những lúc có gió lạnh bất ngờ. phép trị chia thành hai thể thực chứng và hư chứng. Nếu chứng thực, chỉ cần dùng một số cây thuốc có tác dụng thanh nhiệt tiêu độc trục đuổi tà khí, bảo vệ hầu họng. Nếu chứng hư, cần dùng thêm các vị thuốc bổ phế, nhuận phế, thanh phế, bổ khí dưỡng huyết kết hợp với chế độ ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng.

Nếu có hiện tượng lở loét gọi là lạn hầu nga. Họng Yết hầu là cửa ngõ của việc ăn uống, hít thở, thường xuyên tiếp xúc với bên ngoài. Khi ngoại tà theo đường ăn uống, hít thở xâm nhập vào hầu họng, tà khí và chính khí sẽ giao tranh và gây ra sốt. Nếu chính khí khỏe thì tà khí lui, bệnh tình đỡ dần và khỏi. Nếu chính khí suy giảm hoặc không được chữa tri kịp thời thì họng càng đau tăng, đỏ, loét, gây ảnh hưởng tới toàn thân. Lý luận cho rằng chứng nhũ nga viêm nhiễm sốt, phần nhiều tà táo nhiệt dễ tổn thương âm dịch cho nên phép chữa chính là dưỡng âm thanh phế, lương huyết giải độc, bổ khí dưỡng huyết, bổ chính khử tà.

Viêm họng trong YHCT là bệnh chứng “Viêm a-mi-đan” còn gọi là chứng Nhũ nga, bị một bên gọi là đơn nhũ nga, bị 2 bên là song Nhũ nga. Biểu hiện bệnh tái phát liên tục, có sốt nhẹ, ăn uống kem, da vàng nhạt, có khi như phù nhẹ dễ bị cảm mạo, mạch hư nhược, có khi gây phù mặt; Nặng thì phù toàn thân.Viêm họng mãn thể khí hư.

Phép trị: bổ khí thăng dương, thanh nhiệt giải độc…nên dùng phương sau:

Dưới đây là bài thuốc Đông y phòng trị viêm họng mãn thể khí hư.

Bài Nhũ nga, Bổ Trung Ích Khí

Phương thuốc:

Hoàng kỳ   14g

Nhân sâm   12g

Bạch truật   12g

Qui đầu      16g

Thăng ma   12g

Sài hồ         12g

Hạnh nhân  12g

Trần bì        12g

Kim ngân    14g

Cam thảo      6

Đây là Bài (Nhũ nga, Bổ trung ích khí gia giảm). Sắc uống.

Tác dụng: bổ khí thăng dương, thanh nhiệt tiêu độc… trị viêm họng “Nhũ nga” sưng đau, sốt nhẹ, người mệt mỏi, cảm lạnh hay tái phát, lâu ngày da vàng, chân tay đau mỏi, có khi gây phù mặt…

Giải thích bài thuốc:

- Hoàng kỳ: bổ trung ích khí, thăng dương cố biểu là chủ dược…

- Đảng sâm, Bạch truật, Chích thảo: ích khí bổ tỳ kiện vị…

- Trần bì: lý khí hóa trệ, tuyên phế…

- Thăng ma, Sài hồ hợp với Sâm Kỳ để ích khí thăng đề...

- Đương qui: bổ huyết hòa vinh…

- Hạnh nhân: chỉ khái nhuận tràng thông tiện...

- Kim ngân: thanh nhiệt tiêu độc, vô danh thủng độc…Các vị thuốc hợp lại thành bài thuốc có tác dụng bổ trung ích khí, thăng dương cố biểu, kện tỳ vị, tiêu độc, trị chứng" Cam ôn trừ đại nhiệt". cơ thể vốn hư nhược dễ bị cảm mạo, mệt mỏi ra mồ hôi khí hư viêm họng sợ lạnh uống bài này…

Phụ thang:

  Viêm họng mãn thể khí hư đàm nhiều phối hợp bài (Nhũ nga, Hạnh Tô Tán “Ôn Bệnh Điều biện”gia giảm). Nhân sâm 12g, Hạnh nhân 12g, Bạch linh 14g, Chỉ xác 8g, Tô diệp 12g, Tiền hồ 10g, Cát cánh 10g, Trần bì 12g, Cam thảo 4g, Đại táo 12g, Sinh khương 12g. Sắc uống.Tác dụng: ôn bổ phế khí giải phong hàn, tuyên phế hóa đàm. Trị ho, đau họng ngạt mũi, chảy nước mũi, đàm nhiều do hàn tà viêm nhiễm đường hô hấp trên…

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com