U59.101 Hầu chứng; J31.2 Viêm họng mạn tính - U59.111Hầu nga; J03 Viêm amyđan cấp …

Theo YHCT Viêm họng “Nhũ nga” thường có những triệu chứng ban đầu như: ngứa trong họng, khản tiếng, có khi sốt, nhức đầu, đau họng khi nuốt. Bệnh thường phát vào mùa thu và mùa đông, phát triển nhiều vào những lúc có gió lạnh bất ngờ. phép trị chia thành hai thể thực chứng và hư chứng. Nếu chứng thực, chỉ cần dùng một số cây thuốc có tác dụng thanh nhiệt tiêu độc trục đuổi tà khí, bảo vệ hầu họng. Nếu chứng hư, cần dùng thêm các vị thuốc bổ phế, nhuận phế, thanh phế, kết hợp với chế độ ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng.

Nếu có hiện tượng lở loét gọi là lạn hầu nga. Họng Yết hầu là cửa ngõ của việc ăn uống, hít thở, thường xuyên tiếp xúc với bên ngoài. Khi ngoại tà theo đường ăn uống, hít thở xâm nhập vào hầu họng, tà khí và chính khí sẽ giao tranh và gây ra sốt. Nếu chính khí khỏe thì tà khí lui, bệnh tình đỡ dần và khỏi. Nếu chính khí suy giảm hoặc không được chữa tri kịp thời thì họng càng đau tăng, đỏ, loét, gây ảnh hưởng tới toàn thân. Lý luận cho rằng chứng nhũ nga viêm nhiễm sốt, phần nhiều  tà táo nhiệt dễ tổn thương âm dịch cho nên phép chữa chính là dưỡng âm thanh phế, lương huyết giải độc.

Viêm họng theo YHCT là bệnh chứng “Viêm a-mi-đan” còn gọi là chứng Nhũ nga, bị một bên gọi là đơn nhũ nga, bị 2 bên là song nhũ nga..Viêm amidal cấp nặng (Nhiệt độc). Biểu hiện viêm họng cấp sốt cao, amidal xưng to, loét hoặc hoá mủ, họng đau, tiểu tiện đỏ, có khi hạch nổi dưới hàm, cổ,  nước tiểu đỏ mạch sác hữu lực.

Phép trị: thanh nhiệt tiêu độc, sơ phong tà… nên dùng bài sau:

Dưới đây là bài thuốc Đông y phòng trị viêm họng cấp (nhiệt độc thịnh).

Bài Nhũ nga, Phổ Tể Tiêu Độc ẩm

Phương thuốc:

Hoàng cầm                  12g

Trần bì                         8g

Huyền sâm                  8g

Bản lam căn                8g

Ngưu bàng tử              6g

Cương tằm                  6g

Sài hồ                          12g

Hoàng liên                   20g

Cam thảo                     8g

Liên kiều                     8g

Mã bộ                          6g

Bạc hà                         6g

Thăng ma                    6g

Cát cánh                      8g

Đây là Bài (Nhũ nga, Phổ Tể Tiêu Độc ẩm Gia giảm). Làm hoàn hoặc sắc uống.

Tác dụng: Thanh nhiệt giải độc, sơ phong tán tà… trị các ung nhọt ở đầu mặt, bệnh quai bị, viêm Amydale cấp; chứng thường kèm theo sốt sợ lạnh, Miệng khát, lưỡi đỏ, rêu trắng pha vàng, mạch phù sác hoặc trầm sác có lực.

Giải thích bài thuốc:

- Hoàng cầm, Hoàng liên thanh tả nhiệt độc chủ dược.

- Liên kiều, ngưu bàng thanh nhiệt tiêu độc…

- Huyền sâm, Mã bột, Bản lam căn, Cát cánh, Cam thảo thanh giải nhiệt độc. Trần bì lý khí sơ thông ứ trệ. Thăng ma, Sài hồ thăng dương, Bạc hà tuyên phế lợi yết, tuyên phế… các vị hợp lại thành bài thuốc… Tác dụng: thanh nhiệt giải độc, sơ phong tán tà… trị viêm họng cấp sốt cao, amidal xưng to, kèm theo sốt sợ lạnh hiệu quả.

Phụ thang:

  Nếu viêm họng cấp thể Nhiệt độc thịnh phối hợp Bài 2 (Nhũ nga, Hoàng Liên Thanh Hầu ẩm gia giảm): Ngân hoa 14g, Hoàng bá 12g, Xạ can 14g, Huyền sâm14g, Sinh địa 20g, Tang bì 16g, Thạch cao16g, Liên kiều 14g, Cát cánh 12g, Hoàng liên 10g, Cam thảo 6. Sắc uống. Tác dụng: thanh nhiệt giảỉ độc, lương huyết, sơ phong tán tà… trị các viêm họng, ung nhọt sang dương người nóng sốt, amidal xưng to, loét hoặc hoá mủ, mạch phù sác hoặc trầm sác có lực...

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com