ĐYMP- MTDL: Bá tử nhân là nhân hạt cây Trắc bá. Nên chọn thứ nhân hạt có sắc vàng, hơi nâu, không lẫn vỏ hột,  ẩm thối, lép, mốc mọt là tốt. Rữa sạch phơi khô tẩm rượu, sao qua hãy dùng. Ngày dùng từ 4 – 12g.

-XXLL: Trắc bá diệp được trồng nhiều nơi khắp ba miền nước ta và các nước lân cận.

-TVQK: Vị ngọt, tính bình, vào Tâm.

-CDCT: Dưỡng tâm, an thần, nhuận trường. Chủ trị: Hồi hộp, mất ngủ, táo bón mồ hôi trộm, đau lưng, phong thấp vv.

 THÀNH PHẦN HÓA HỌC: Bá tử nhân có 1 số hoạt chất chính như: Saponin, Benzine (Trung Dược Học). Trong hạt có chất béo, Saponozit (Dược Liệu Việt Nam).

PHƯƠNG THUỐC BÁ TỬ NHÂN CHỦ TRỊ:

   - Trị lao tâm quá độ, tâm huyết hư tổn, tinh thần hoảng hốt, về đêm càng hãi sợ, hồi hộp: Bá tử nhân 160g, Cam thảo 20g, Câu kỷ tử 120g, Đương quy 40g, Huyền sâm 80g, Mạch môn 40g, Phục thần 140g, Thạch xương bồ 40g, Thục địa 80g. Tán bột, luyện với mật làm hoàn. Uống ngày 10-12g/ 3 lần. Tác dụng:  Dưỡng tâm, an thần, bổ thận, tư âm, định chí. (Bá Tử An Tâm Hoàn – Thể Nhân Hội Biên)

   - Trị mồ hôi ra nhiều do dương hư: Bá tử nhân 16g, Hạ khúc, Mẫu lệ, Nhân sâm, Ma hoàng căn, Bạch truật mỗi thứ 12g, Ngũ Vị tử 8g. Tán bột, trộn với Táo nhục làm viên. Ngày uống 10-12g/ 3 lần, hoặc sắc uống. Tác dụng: Cố biểu liễm hản. (Bá Tử Nhân Hoàn VIII gia vị).

   - Chữa táo bón ở người già và sản phụ sau khi sinh: Đào nhân 20g, Hạnh nhân 12g, Bá tử nhân 12g, Tùng tử nhân 4g, Úc lý nhân 4g, Trần bì 12g. Mật làm hoàn. Mỗi lần uống 4 - 8g. (Ngũ Nhân Hoàn)

   - Trị động kinh, trẻ con hay khóc đêm, bụng đầy, tiêu phân xanh: Bá tử nhân (sao vàng tán nhỏ) 10-12g, trộn với nước cơm 3-20g để uống.

   - Trị tâm huyết bất túc, tinh thần hốt hoảng, mất ngủ: Bá tử nhân 20g, Mạch đông, Câu kỷ, Đương quy, Huyền sâm, mỗi thứ 12g, Phục thần, Thục địa 20g, Cam thảo, Xương bồ đều 4g. Sắc uống. (Bách Tử Dưỡng Tâm Thang).

PHẦN THAM KHẢO:

   - Bá tử nhân và Toan táo nhân đều là thuốc trị bệnh mất ngủ, thường dùng kết hợp cả hai. Toan táo nhân đặc hiệu về dưỡng âm, Bá tử nhân đặc hiệu về dưỡng tâm lại có tác dụng thông hoạt ruột (Tân Biên Trung Y Học Khái Luận).

   - Bách tử nhân là một vị thuốc bổ có chất nhuận làm cho mọi sự khô táo. Sách Bản thảo ghi rằng: Nó chữa được phong thấp, nhưng chữa phong thì đúng mà chữa thấp thì khó hơn... (Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).

KIÊNG KỴ: Người đang bị tiêu chảy không nên dùng.

Dongyminhphuc.com

Chia sẽ
Lương y: Minh Phúc / Sách Thảo Dược Quý  &  Phương Chủ Trị /  NXB Y Học