-MTDL: Độc hoạt dùng rễ củ. Nên chọn củ mềm, vỏ bên ngoài màu nâu đen trong vàng nhợt, có nhiều tinh dầu, mùi thơm hắc, vị cay. Thứ to, chắc, thơm nồng là tốt. Ngày dùng từ 3 - 6g.

-XXDL: Độc hoạt chưa thấy trồng và khai thác ở Việt Nam, phần nhiều được nhập từ Trung Quốc.

-TVQK: Vị cay tính ôn. Vào Can, Thận.

-CDCT: Khu phong, trừ thấp, chỉ thống, giải biểu. Chủ trị: Chứng phong thấp tý, gân xưng nhức mỏi, thiếu âm đầu thống, ngứa ngoài da do thấp, cảm phong hàn vv...

THÀNH PHẦN HÓA HỌC: Độc hoạt chủ yếu có chứa tinh dầu, Angeloi , Angelicone, Bergaptenostholum.vv…

PHƯƠNG THUỐC  ĐỘC HOẠT CHỦ TRỊ:

   - Trị lưng đau đau dọc hai bên cột sống do phong thấp... thuộc thiếu âm kinh: Độc hoạt, Phòng phong, Tần cửu, Thương truật, Xuyên khung. Tùy liều sắc uống. (Độc Hoạt Tần Cửu Thang – Chứng Nhân mạch Trị).

   - Trị đầu đau hoa mắt chóng mặt: Độc hoạt, Xuyên khung, Phòng phong, Cảo bản, Mạn kinh tử, Tuyền phú hoa, Tế tân, Sinh khương. Liều lượng tùy chứng. Tác dụng: Tiêu phong, hoá đàm. (Độc Hoạt Tán II - Dương Thị Gia Tàng Phương).

   - Chữa khớp đau mạn tính do phong hàn thấp tý, (thiên về đau do lạnh, đau cố định một chổ, đau phần dưới cơ thể): Độc hoạt 12g, Tang ký sinh, Tần giao, Tế tân, Quy thân, Sinh điạ, Bạch thược, Xuyên khung, Phòng phong, Nhục qưế, Phục linh, Nhân sâm, Cam thảo, Đỗ trọng, Ngưu tất mỗi thứ 8g. Sắc uống. (Độc Hoạt Ký Sinh Thang).

   - Trị ngoại cảm, đầu đau thuộc thiếu âm, đau lan đến ngực, tim đau, phiền muộn: Độc hoạt, Khương hoạt, Phòng phong, Sinh địa, Tần cửu, Tế tân, Xuyên khung, Cam thảo. Sắc uống. (Độc Hoạt Tế Tân  Thang).

   - Chữa thấp khí ở biểu, đau nặng đầu, eo lưng toàn thân đau nhức: Khương hoạt 4g, Độc hoạt 4g, Cảo bản 2g, Phòng phong 2g, Cam thảo 2g, Xuyên khung 2g, Mạn kinh tử 12g. Sắc uống. Công dụng: Phát hãn, khử thấp. (Khương Hoạt Thắng Thấp Thang).

   - Trị răng sưng đau: Độc hoạt nấu với rượu, ngậm. Nếu chưa công hiệu dùng Độc hoạt, Địa hoàng mỗi thứ 120g, tán bột, mỗi lần dùng 12g sắc với một chén nước, uống nóng, uống xong nằm một lát rồi uống tiếp. (Trửu Hậu Phương).

PHẦN THAM KHẢO:

   - Độc hoạt khí thơm mà trọc, vị đắng mà trầm, có tác dụng tuyên thông được dương khí từ đỉnh đầu đến chân, để tán phục phong của kinh Thận. Hễ cổ gáy khó chịu, mông đùi đau nhức, hai chân tê yếu, không cử động được, nếu không có Độc hoạt thì khó có hiệu quả.

KIÊNG KỴ: Huyết hư hỏa vượng, sốt cao không sợ rét thì không dùng.

Dongyminhphuc.com

Chia sẻ
Lương y: Minh Phúc / Sách Thảo Dược Quý  &  Phương Chủ Trị /  NXB Y Học