-MTDL: Đan sâm dùng rễ (củ). Nên chọn củ to chắc, khi phơi khô ngoài sắc đỏ tía, trong vàng thâm mịn, ít có xơ  không cứng không có rễ con là tốt. Ngày dùng từ 6 - 12g.

-XXDL: Cây mới được di thực vào Việt Nam, hiện phần nhiều được nhập từ nơi khác.

-TVQK: Vị đắng tính hơi hàn. Vào Can, Tâm.

-CDCT: Trục huyết ứ, hoạt huyết, rút mủ, lên da non, làm thuốc thông kinh, cường tráng. Chủ trị: Dùng sống: Bổ huyết, mụn nhọt, sang lở. Dùng chín: kinh nguyệt không điều vv...

THÀNH PHẦN HÓA HỌC: Đan sâm chủ yếu có chứa  3 loại xe-ton (ceton) kết tinh được: tanchinon A, B, C vv...

PHƯƠNG THUỐC  ĐAN SÂM CHỦ TRỊ:

   - Trị huyết ứ, khí trệ, tim đau, dạ dày đau, ngực có khối u: Đan sâm 30g, Đàn hương 30g, Sa nhân 30g. Sắc uống ấm. Tác dụng: Hoạt huyết, khứ ứ, hành khí, chỉ thống. (Đan Sâm Ẩm – Thời Phương Ca Quát).

   - Trị huyết ứ (thiếu máu cơ tim): Đan sâm 15g, Giáng hương 15g, Mộc thông 12g, Tam thất 6g, Thông thảo 3g, Vương bất lưu hành 12g. Sắc uống. Tác dụng: Ôn dương hành khí. (Đan Sâm Ẩm Phức Phương – Thiên Gia Diệu Phương).

   - Trị sau sinh bung đau do huyết ứ: Đan sâm 120g, Phơi khô, tán nhỏ. Ngày dùng 3 lần, mỗi lần dùng 12g, uống với rượu. (Đan Sâm Tán  – Thẩm Nhị Tôn Sinh Thư).

   - Tri kinh nguyệt không đều hoặc sinh xong sản dịch ứ trệ: Đan sâm 12g, Trạch lan 9g, Hương phụ 6g. Sắc uống. Hoặc dùng Đan sâm 12g, Đương quy 12g, Tiểu hồi hương 6g. Sắc uống. (Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Học).

   - Trị đau bụng do hàn sán, đau cơ quan sinh dục lan đến bụng dưới, toát mồ hôi hột: Đan sâm 30g tán bột, mỗi lần uống 6g pha với rượu nóng. (Thánh Huệ Phương).

   - Trị phụ nữ viêm tuyến sữa sưng vú: Đan sâm, Bạch chỉ, Thược dược, đều 60g, tán  nhỏ, ngâm với giấm một đêm, trộn với mỡ heo nấu nhỏ lửa cho thành cao, bỏ bã, dùng để bôi lên nơi đau. (Bí Hiệu Phương).

   - Trị có tuổi lưng chân yếu: Đan sâm, Ngưu tất, Địa hoàng, Hoàng kỳ, Hoàng bá, mỗi vị 10-12g. Sắc uống. (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).

PHẦN THAM KHẢO:

   - Sách Bản thảo cầu chân: " Đan sâm sinh tân an thai, điều kinh trừ phiền, dưỡng thần định chí và tất cả các chứng phong tý, băng đới, trưng hà, mục xích, sán thống, sang giới sưng đau, do thuốc có tác dụng khu ứ mà bệnh khỏi".

KIÊNG KỴ: Không có ứ trệ thì không nên dùng. Không phối hợp với Lê lô.

Dongyminhphuc.com

Chia sẻ
Lương y: Minh Phúc / Sách Thảo Dược Quý  &  Phương Chủ Trị /  NXB Y Học