-MTDL: Mộc qua dùng quả. Nên chọn quả già chín, thịt dày ruột nhỏ, chắc nặng, đã bổ đôi lấy hết hột loại tốt, quả non xốp, thịt mỏng, ruột to là xấu. Ngày dùng 6 - 12g.

-XXDL: Mộc qua thường mọc vùng tây châu Á, chưa thấy trồng và khai thác ở Việt Nam phần nhiều thường nhập từ Trung Quốc, và nơi khác.

-TVQK: Vị chua, tính ôn. Vào kinh Tỳ, Vị, Can và Phế.

-CDCT: Thư cân hoạt lạc hóa thấp hòa vị. Chủ trị: Các chứng phong thấp tý thống, cân mạch co rút, cước khí sưng đau, thổ tả, tê thấp co rút chân tay vv...

THÀNH PHẦN HÓA HỌC: Chủ yếu có chứa chất Saponin, Fructose, Acid Citric, Flavone, vv...

PHƯƠNG THUỐC  MỘC QUA CHỦ TRỊ:

   - Trị trúng phong gân cơ co rút, bụng đau, không muốn ăn uống, tay chân đều đau: Bá tử nhân 40g, Chích thảo 20g, Đương quy 40g, Hoàng kỳ 40g, Mộc qua 40g, Ngũ gia bì 40g, Nhân sâm 40g, Tang ký sinh 40g, Toan táo nhân 40g, Xương chân cọp 40g. Tán bột. Ngày uống 32 – 40g / 3 lần với nước sắc Sinh khương. (Mộc Qua Tán – Chứng Trị Chuẩn Thằng).

   - Trị cước khí xung tâm (do hàn): Mộc qua 14g, Ngô thù du 5g, Binh lang 10g, Sinh khương 20g. Sắc uống ấm. (Ngô Thù, Mộc qua Thang).

   - Trị phong thấp đau nhức, lưng đau, gối mỏi: Độc hoạt 10g, Đương quy 12g, Hồng hoa 8g, Khương hoạt 8g, Mộc qua 12g, Ngọc trúc 8g, Ngũ gia bì 12g, Ngưu tất 12g, Sơn chỉ 10g, Tang ký sinh 14g, Tần giao 10g, Thiên niên kiện 12g, Trần bì 10g, Xuyên khung 12g. Ngâm rượu. Ngày uống 20 – 40ml. (Mộc Qua Tửu – 380 Bài Thuốc Hiệu Nghiệm Đông Y).

   - Trị cước khí nhập vào bụng, do phiền muộn làm cho bụng sưng: Mộc qua 12g, Ngô thù du 6g. Sắc uống. (Mộc Qua Thang – Y Tâm Phương).

   - Co giật và co thắt: Dùng Mộc qua, Nhũ hương, Một dược trong (Mộc Qua Tiễn).

   - Trị hoắc loạn chuyển gân: Mộc qua 30g, rượu 1 lít. Sắc uống. Nếu không uống được rượu thì sắc với nước uống. Ngoài ra nấu Mộc qua lấy nước ngâm chân. (Thánh Huệ Phương).

PHẦN THAM KHẢO:

   -Hiện có tới bốn loài mộc qua khác trong chi Cydonia hiện nay đã được chuyển sang các chi tách biệt. Chúng là mộc qua Trung Quốc(Pseudocydonia sinensis), loài bản địa Trung Quốc, và ba loài mộc qua hoa của miền đông châu Á trong chi Chaenomeles. Một loại cây khác không có quan hệ họ hàng là bầu nâu (quách, tên khoa học: Aegle marmelos của họ Rutaceae), đôi khi cũng được gọi là "Bengal quince" (dịch thô là mộc qua Bengal).

KIÊNG KỴ: Bí tiểu, trường Vị tích nhiệt thì không nên dùng.

Dongyminhphuc.com

Chia sẻ
Lương y: Minh Phúc / Sách Thảo Dược Quý  &  Phương Chủ Trị /  NXB Y Học