-MTDL: Ngưu hoàng là sạn (sỏi) trong túi mật của con bò.  Ngưu hoàng có khi to bằng quả trứng gà, bé thì bằng hạt sạn, sắc vàng, đắng, thơm, xốp nhẹ, không nứt vỡ, không đen sẫm là tốt. Ngày dùng 0,3 - 0,6g.

-XXDL: Ngưu hoàng vị thuốc hiếm thỉnh thoảng mới có thấy trong mật con bò, nơi nào nuôi bò nơi đó có Ngưu hoàng tuy nhiên vị này rất quý hiếm và đắt. Hiện nay còn có Ngưu hoàng tổng hợp bán ở thị trường quốc tế.

-TVQK: Ngưu hoàng vị đắng, tính mát. Vào kinh Tâm và Can.

-CDCT: Thanh tâm, trừ phiền nhiệt, giải độc, thông khiếu, tiêu đờm, định kinh. Chủ trị: Các bệnh sốt cao, phát cuồng, trúng phong, hôn mê, kinh giản, co giật, đau họng, loét họng và niêm mạc miệng, mụn nhọt, đinh độc vv...

-THÀNH PHẦN HÓA HỌC: Chủ yếu có chứa acidcolic, cholesterol, ergosterol, acid béo, este phosphoric, bilirubin, vitamind, muối calci, chất sắt, đồng, có loại còn có carotenoid và các acid amin.

PHƯƠNG THUỐC NGƯU HOÀNG CHỦ TRỊ:

   - Chữa trúng phong khiếu bế, tinh thần bị kích thích, có khi hôm mê: Ngưu hoàng 1g, Hoàng liên 20g, Chu sa 6g, Hoàng cầm 12g, Sơn chi 12g, Uất kim 8g. Tán nhỏ viên bằng hạt gạo mỗi lần uống 8 - 10 viên. Công dụng: Thanh nhiệt, giải biểu, khai khiếu, an thần. (Ngưu Hoàng Thanh Tâm Hoàn)

   - Trị sốt cao, co giật, mê sảng, trúng phong, đột quỵ: Ngưu hoàng 10g, Sừng trâu 200g, Xạ hương 25g, Trân châu 50g; Chu sa, Hùng hoàng, Hoàng liên, Hoàng cầm, Chi tử, Uất kim, mỗi vị 100g; băng phiến 25g. Thêm mật ong, làm hoàn 3g/viên. Tác dụng: Thanh nhiệt giải độc, trấn kinh, khai khiếu. Một liệu trình 5 ngày, mỗi ngày dùng 1 viên.(An Cung Ngưu Hoàng Hoàn):

   - Trị mụn đậu đinh: Ngưu hoàng 4,8g, Nhi trà 7,2g, Thần sa 3,2g, Trân châu 0,8g. Tán bột mịn, trộn dầu Yên chỉ. Dùng kim khêu đinh nốt đậu đinh rồi rắc thuốc vào chổ đã khêu (Tứ Thánh Đơn – Ngoại Khoa Khải Huyền).

   - Trị bệnh nhiễm sốt cao hôn mê co giật, đàm mê tâm khiếu thực chứng: Ngưu hoàng 0,3g, Hoàng liên 5g, Hoàng cầm, Chi tử, Uất kim đều 10g, Chu sa 3g làm hoàn thuốc thành phẩm uống theo qui định của bào chế. (Vạn Thị Ngưu Hoàng Thanh Tâm Hoàn)

  - Trị thần trí hỗn loạn, lời nói không chuẩn, đờm dãi nhiều, choáng đầu, hoa mắt, điên giản, kinh phong, hôn mê: Ngưu hoàng, xạ hương, linh dương giác, chu sa. Uống ngày 1 - 2 viên, 3 - 4 tuần là một liệu trình, nghỉ 1 tuần. Tác dụng: Thanh tâm, hóa đàm, trấn kinh, khứ phong...(Ngưu Hoàng Thanh Tâm Hoàn). 

  - Trị hỏa nhiệt nội thịnh, hầu họng, lợi sưng đau, miệng lưỡi mụn nhọt, mắt sưng đỏ: ngưu hoàng 5g, hùng hoàng, cam thảo, mỗi vị 50g, thạch cao, đại hoàng, mỗi vị 200g, hoàng cầm 150g, cát cánh 100g, băng phiến 25g. Ngày 4 - 6 viên, tác dụng thanh nhiệt giải độc. (Ngưu Hoàng Giải Độc Phiến)

  - Trị đau đầu, hoa mắt, mắt đỏ, tai ù, hầu họng sưng thũng, miệng lưỡi sinh nhọt, đại tiện táo kết: Ngưu hoàng, cúc hoa, chi tử, hoàng liên, hoàng cầm…đồng lượng, thêm mật ong làm hoàn, mỗi ngày uống 6g, tác dụng thanh nhiệt, tả hỏa, tán phong, chỉ thống. (Ngưu Hoàng Thượng Thanh Hoàn)

   - Trị viêm miệng, họng và các chứng nhọt độc: Ngưu hoàng 1,5g, Cam thảo 5g, Kim ngân hoa 30g, Thất diệp nhất chi hoa 6g, tán bột mịn làm hoàn. Mỗi lần uống 3g, ngày 2 - 3 lần. (Ngưu Hoàng Giải Độc Hoàn)

PHẦN THAM KHẢO:

  - Bào chế: Khi dùng lấy ra tán bột. Dùng đến đâu tán nhỏ đến đó và nên dùng ngay.

  - Bảo quản: Rất dễ vỡ, vụn nát. Cần bọc bông, lụa để vào hộp sắt, lọ kín có lót chất hút ẩm (silicagel, vôi sống...). Tránh ẩm, tránh va chạm, đè nén.

KIÊNG KỴ: Phụ nữ có thai không nên dùng vì làm trụy thai.

Dongyminhphuc.com

Chia sẻ
Lương y: Minh Phúc