-MTDL: Mẫu lệ là vỏ con Hào. Nên chọn vỏ con to bằng bàn tay, dày,có màu trắng xám, rữa sạch đốt than nung khi chín có màu gần như vôi tán nhỏ dùng dần. Ngày dùng 12 - 40g.

-XXDL: Hàu có nhiều ở các tỉnh ven biển có cửa sông có nước lợ.

-TVQK: Vị mặn, tính bình, hơi lạnh. Vào kinh Can, Đởm và Thận.

-CDCT: Bình can tiềm dương, nhuyễn kiên tán kết, thu liễm cố sáp. Chủ trị: Các chứng can dương thượng kháng, nhiệt tà thương âm, hư phong nội động, kinh giản, loa lịch, đàm hạch, gan lách to, mồ hôi trộm, di tinh, đái hạ, băng lậu, đau dạ dày có nhiều dịch vị chua vv.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC: Mẫu lệ chứa 80-95% Calci carbonat, Calci phosphat và calci sulfat. Ngoài ra còn có Magne, nhôm và sắt oxid, chất hữu cơ. Nhưng khi nung lên thì không còn chất hữu cơ nữa (Những Cây Thuốc Và Vị Thuốc Việt Nam).

PHƯƠNG THUỐC MẪU LỆ CHỦ TRỊ:

   -Chữa chứng ra mồ hôi trộm hoặc tự ra mồ hôi, do cơ thể hư yếu: Mẫu lệ nướng 20 - 40g,Ma hoàng căn 12 - 20g, Hoàng kỳ 20 - 40g, Phù tiểu mạch 12 - 20g. Cách dùng: Nguyên phương là dùng thuốc bột thô, sắc với Phù tiểu mạch để uống, có thể dùng thuốc thang sắc uống.Tác dụng: Cố biểu, liễm hãn. (Mẫu Lệ Tán- Hòa Tể Cục Phương)

   - Can Thận âm hư và dương vượng ở phần trên cơ thể biểu hiện hoa mắt, chóng mặt, mờ mắt, ù tai, trống ngực, kích thích và mất ngủ: Dùng Mẫu lệ, Long cốt, Qui bản, Bạch thược. Liều lượng tùy chứng gia giảm phù hợp (Kinh Nghiệm Dân Gian)

  -Trị mồ hôi trộm thường gặp trong bệnh lao, suy nhược cơ thể: Mẫu lệ 40g sắc uống. (Nhất giáp tiễn)

   - Bệnh do sốt giai đoạn cuối kèm âm suy và kiệt nước gây thiểu dưỡng gân và cơ biểu hiện co thắt hoặc co giật: Dùng Mẫu lệ với Qui bản, A giao, Bạch thược và Miết giáp.

   - Lao hạch do đàm hỏa kết: Mẫu lệ 30g,  Huyền sâm 14g, Hạ khô thảo 12g sắc uống ngày một thang. (Kinh Nghiệm Dân Gian)

-Trị chứng huyễn vựng (cao huyết áp) có có triệu chứng đau đầu chóng mặt, ù tai, chân tay tê dại do can dương thịnh:: Sinh giả thạch 20g, Xuyên ngưu tất 12g, Sinh Long cốt, Sinh Mẫu lệ, Sinh Qui bản đều 12g, sinh Bạch thược 20g, Huyền sâm 16g, Thiên môn đông 12g, Xuyên luyện tử, Đương qui, Sinh mạch nha, Nhân trần đều 12g, Cam thảo 4g, sắc nước uống. (Trấn Can Tức Phong Thang)

   -Trị lao hạch, gan lách to: Hải tảo 120g, Mẫu lệ 160g, Huyền sâm 160g, Nhu mễ 320g sao vàng, Cam thảo sống 40g, tán bột mịn làm hoàn nhỏ, mỗi lần uống 4g với nước hoặc rượu ấm. Tác dụng nhuyễn kiên, tán kết, (Tiêu Hạch Tán- Y Tôn Kim Giám)

   - Mộng tinh do thận suy: Mẫu lệ  20g, Sa uyển tử 14g, Khiếm thực 14g, thục địa 20g, hoài sơn 14g. Sắc uống ngày một thang.  (Kinh Nghiệm Dân Gian)

   - Chữa phụ nữ rong kinh, rong huyết, (thể huyết hư đàm thấp): Mẫu lệ 30g, Đương quy 14g, Xuyên khung 14g, Bạch thược 14g, Thục địa 20g, Ngải diệp 12g, Sơn dược 14g, Cam thảo 14g, Đại táo 3 quả. (Kinh Nghiệm Dân Gian)

PHẦN THAM KHẢO:

   - Mẫu lệ vị mặn, tính hàn, nặng, sáp. Vị mặn làm mềm được chỗ cứng, khí hàn trừ được nhiệt, chất nặng tiềm dương, tính sáp thì thu liễm được, lại phần nhiều cùng dùng với Long cốt. Trong cái bổ ích chân âm của Long cốt, có thể làm thức dậy được khí thanh dương bị chìm đắm. Trong cái bổ ích chân âm của Mẫu lệ, có thể thu liễm được khí phù dương bốc lên dữ dội, cho nên, phần nhiều trị  các chứng lao nóng trong xương, tiêu chảy hoạt thoát. Còn dùng sống thì thiên về làm mềm chỗ cứng, nung lên dùng thì thiên về cố sáp (Đông Dược Học Thiết Yếu).

* Bào chế: -Cho vào nồi đất trét kín, nung đến khi chín đỏ là được, miếng nào chưa đỏ thì đem nung lại, tán bột mịn.

KIÊNG KỴ: Âm hư không có hoả, tiêu chảy do hàn không dùng.

Dongyminhphuc.com

Chia sẽ
Lương y: Minh Phúc