(Nội dung trao đổi với chương trình SKCMN Đài BRT)

     MC: Bệnh tiểu đường (TĐ) là căn bệnh khá phổ biến hiện nay, bên cạnh điều trị bằng Y Học hiện đại, nhiều người cũng muốn điều trị bằng YHCT, Lương y Minh phúc PCT Hội Đông Y TP Vũng Tau chia sẻ với bạn nghe đài về cách phòng trị bệnh tiểu đường bằng YHCT.

    Theo Đông y bệnh TĐ thuộc phạm vi chứng tiêu khát (tiêu có nghĩa là tiêu hao, khát có nghĩa là khô khát) với các triệu chứng  biểu hiện chủ yếu như uống nhiều, ăn nhiều, tiểu nhiều, người mệt mỏi, sụt cân, mỏi tay chân, da khô ngứa,  nước tiểu ngọt có kiến bu… Sách Hải Thượng Lãn Ông viết “bệnh tiêu khát phần nhiều do hỏa làm tiêu hao chân âm, năm chất dịch khô kiệt mà sinh ra bệnh vậy”.

    Lý luận của Đông y còn cho rằng tiêu khát thuộc bệnh chứng tam tiêu. Nếu uống nhiều vẫn khát là bệnh thượng tiêu do“phế nhiệt”. Nếu ăn nhiều mau đói, cầu táo khó là bệnh trung tiêu do “vị nhiệt”, Nếu uống nhiều tiểu nhiều, uống ít tiểu ít, uống bao nhiêu tiểu ra bấy nhiêu, nươc tiểu lúc trong lúc đục hoặc có váng như đầu mỡ là bệnh chứng hạ tiêu “thận hư”.

     MC: Lương Y có thể cho biết cụ thể về nguyên nhân và cở chế sinh “bệnh tiểu đường”?

    Bệnh TĐ theo YHCT có nhiều nguyên nhân, phần nhiều do thiên thiên không được tốt, hoặc do hậu thiên thiếu quan tâm đến ăn uống, mà sinh căn bệnh “TĐ”

- Có người vốn gầy gò, nội nhiệt lại hay ăn nhiều đồ cay nóng, mà dẫn đến tân dịch ngày càng tiêu hao mà sinh “TĐ”.

 -Có người vốn đã mập thừa cân, lại ăn nhiều chất bổ béo, rượu bia, thức ăn dư thừa tích chứa lâu ngày không tiêu hết mà sinh đàm hoả sinh ra  “TĐ”

- Có người  tính khí hay tức giận làm can hoả bốc lên mà can huyết suy, dẫn đến âm hư sinh “TĐ”

-Có người sức khỏe vốn không tốt, lại lao động trí óc cùng như tay chân quá vất vả, có người lại do tình dục quá độ mà dẫn đến tinh huyết hao tổn cũng sinh tiêu khát, “TĐ”   

 Có thể nói bệnh tiêu khát do tiên thiên không tốt, hậu thiên không quan tâm đến ăn uống, sinh hoạt, nghỉ ngơi điều độ, khi về già mà sinh bệnh vậy.

     MC: Ngoài chuẩn đoán xét nghiệm đường huyết, theo YHCT còn có thể dựa vào tiêu chuẩn nào để chuẩn đoán người tiểu đường và có nguy cơ “TĐ”?

   Từ xưa YHCT chuẩn đoán bệnh TĐ thường dựa yếu tố xã hội cộng đồng. Người có nguy cơ cao TĐ, thường ở người tầng lớp nhà giàu có “ Vua chúa”, còn gọi TĐ là bệnh nhà giàu, và dựa vào biểu hiện triệu chứng như uống nhiều, ăn nhiều, tiểu nhiều, gầy sút, hay người mập phì, mệt mỏi, tiểu có kiến bu, mạch huyền xác… đều là cơ sở chẩn đoán bệnh TĐ và có nguy cơ tiểu đường.

 MC: Theo YHCT phòng trị TĐ bằng những phương pháp nào?

 Điều trị bệnh TĐ  “đối chứng trị liệu” cụ thể như sau:

- Nếu TĐ do“ phế nhiệt” thường biểu hiện uống nhiều vẫn khát.  Nên dùng thuốc có tác dụng mát phế sinh tân dịch chỉ khát… tiêu biểu thường dùng bài:  Bạch hổ gia nhân sâm. Gồm có vị Sinh địa,Thạch cao, Tri mẫu, Thiên hoa phấn, Cát căn, Gạo tẻ, Cam thảo, Nhân sâm…ngày 1thang uống đơt 5-7 ngày. Bài thuốc có tác dụng sinh tân thanh nhiệt, ích khí, dưỡng tâm.

-Nếu TĐ do “ vị nhiệt” thường có triệu chứng ăn nhiều mau đói, cầu táo khó  là Nên dùng thuốc có tác dụng mát vị sinh tân chỉ khát, nhuận trường…Nên  dùng bài  Sinh địa bát vật gia vị gồm có vị Sinh địa, Đơn bì, Hoài sơn, Mạch môn, Tri mẫu, Hoàng cầm, Hoàng bá, Hoàng liên. Tác dụng: thanh vị, trị âm hư hỏa vượng…

 -Nếu TĐ do “thận âm hư”. thường thể chất gầy gò nóng trong… Nên dụng bài có tác dụng bổ thận âm…Nên dùng  bài Lục vị địa hoàng gia vị gồm có: Sinh địa 30g, Hoài sơn 16g, Đơn bì 14, Sơn thù 14g, Phục linh 12g, Trạch tả 10g, Mạch môn 12g, Thiên hoa phấn 12g, Chánh kỳ 12g Tác dụng: Tư thận âm, bổ can huyết.  Bài này rất thích hợp với người TĐ kèm có đau lưng, mỏi gối, người nóng, da khô ngứa…

  - Nếu TĐ mà chân không ấm, người luôn mệt mỏi, uống bao nhiêu tiểu bấy nhiêu do “thận khí hư” Nên dùng bài “Thận khí hoàn” tức là bài  Lục vị địa hoàng hoàn gia Nhục quế 4-6g, Phụ tử 4g, hoàng kỳ. Tác dụng Bổ thận khí, đau lưng mỏi gối, tiểu đêm. Bài này rất thích hợp cho người TĐ, thận khí hư, chân không ấm.

      MC: Ăn uống phòng trị bệnh TĐ rất quan trọng Lương y hảy giới thiệu một số món ăn bài thuốc dành cho người bệnh TĐ?

   Nguyên tắc xây dựng chế độ ăn cho người TĐ,  phải cân đối thành phần dinh dưỡng như chất bột đường “Glucid” nên ăn khoảng 60-66% năng lượng.  Chất đạm “Protid” nên ăn khoảng 15-20% năng lượng. Chất béo(lipid) nên ăn khoảng 15-20 % ngoài ra cần ăn các Vitamin, khoáng chất, đặc biệt là vi chất magiê, và kẻm  Sau đây là một số món ăn bài thuốc dân  gian thường dùng:

- Món canh khổ qua nhồi thịt. Bằng cách khổ qua 1-2 trái, thịt ba chỉ bầm nhỏ gia vị vừa đủ nhồi vào ruột trái ninh nhừ, ăn tuần vài lần.

-Món khổ qua xào trứng. bằng cách khổ qua thái lát xào với trứng cho thêm gia vị vừa đủ tuần ăn vài lần.

-Món ốc nhồi bung chuối vv. Ngoài ra các nhà Dinh dưỡng còn khuyến cáo nên dùng nguồn cung cấp bột đường “Glucid” tốt nhất là  gạo lứt, ngô, tươi, mới,  bánh mỳ đen… Nguồn cung cấp chất đạm “Lipid” tốt nhất  đậu nành, đậu xanh, đậu đen, đậu mè các loại… Nguồn cung cấp chất béo “lipid” tốt nhất dầu mè, dầu đậu phụng, dầu thực vật,….Thịt nên ăn loại thịt có tính mát mát như: Thịt thỏ, thịt vịt, thịt heo… lươn, trạch… hải sản như hải sâm, bào ngư… đó là những món ăn bài thuốc dược thiện vừa là thực phẩm vừa là dược phẩm rất tốt cho bệnh TĐ.

   Ngoài ra cũng cần chọn thức ăn điều chỉnh “ theo đối chứng trị liệu” như:

-Nếu TĐ do (phế nhiệt) nên ăn những vị mát phế sinh tân dịch bớt khát như: Đậu bắp, R má, củ đậu vv. uống nước atisô, mạch môn…

-Nếu TĐ do (vị nhiệt) nên ăn mát vị nhuận trường như: rau đay, mồng tơi, cà chua, cà tím, uống nước bột sắn dây…

 -Nếu TĐ do (thận âm hư) nên ăn bổ thận âm như đậu đem, mè đen,  nếu (thận khí ) suy ăn vị bổ dương, ích khí như thịt dê, thịt gà.

     MC: Lương Y có thể cho bạn xem đài biết liệu trình điều trị TĐ theo YHCT là bao lâu?

  Qua thực tế cho thấy căn bệnh TĐ là bệnh hư, chức năng nội tạng bị suy giảm, do âm huyết, tân dịch bị tiêu hao. Vậy nên bệnh này cần phải phòng và điều trị lâu dài, kể cả ăn uống, thuốc men, tập luyện. Tuy nhiên thuốc Đông y chỉ uống một đợt  điều trị triệu chứng khó chịu như uống nhiều, ăn nhiều, tiểu nhiều, người mập hay mệt mỏi vv. Nếu bệnh nặng đường huyết quá cao cần phải phối hợp thuốc Tây.

                (Quan tâm ăn uống là cách phòng bệnh tốt nhất) 

                                                            WWW.Dongyminhphuc.com