(Nguyên nhân, Phép trị cam nhiệt)

    Theo Y học cổ truyền bệnh cam của trẻ em, tức là bệnh lao của người lớn. Nguyên nhân sinh bệnh cam nhiệt phần nhiều do trẻ vốn nội tạng nhiệt, lại cho ăn nhiều chất bổ béo, ngọt quá sinh bệnh. Bệnh biểu hiện trẻ phát sốt, người gầy gò, ăn uống được vẫn gầy sút, miệng khát lắm. Bệnh thất trị, nóng sốt mãi không khỏi, chính khí ngày càng bị thương, nhiệt thế càng thịnh, chiều đến sốt ấm, thân thể gầy gò, ăn uống không thiết, ra nhiều mồ hôi dẫn đến phế, tỳ đều hư. Chữa trị cần phải phân biệt bệnh nặng nhẹ, hư, thực theo từng bệnh.  Sau đây là một số bài thuốc hay dùng chữa trẻ em cam nhiệt theo đối chứng trị liệu:

1. Nếu bệnh mới mắc phần nhiều là thực nên dùng.

Bài: MIẾT GIÁP THANH CAO ẨM gia giảm:

 “Chứng trị chuẩn thằng”

Sài hồ                                4g

Miết giáp                           4g

Thanh cao                        4g

Sinh địa                            8g

Xích thược                        4g

Hồ hoàng liên                  4g

Tri mẫu                             4g

Địa cốt bì                          4g

Đăng tâm                         4g

Cách dùng: Sắc nước uống…

Tác dụng: tư âm lương huyết thanh nhiệt, sinh tân…

Dẫn giải:

- Sài hồ, Thạch cao thấu nhiệt tiết nhiệt.

- Tri mẫu, Địa cốt bì, Miết giáp thanh nhiệt trừ nhiệt.

- Sinh địa, Xích thược thanh nhiệt lương huyết.

- Hoàng liên thanh khí.

Bệnh cam nhiệt trẻ sốt người gầy ăn uống được vẫn không có thịt miệng khát nên dùng bài này.

2. Nếu bệnh lâu ngày, ra mồ hôi hoặc ngủ ra mồ hôi trộm nên dùng Bài: MIẾT GIÁP TÁN gia giảm:

“Thang thị phương”

Nhân sâm                        4g

Hoàng kỳ                          4g

Miết giáp                           4g

Sinh  địa                           8g

Thục địa                            8g

Đương quy                       8g

Bạch thược                      8g

Địa cốt bì                          4g

Cách dùng: Sắc nước cho uống…

Tác dụng: Tư âm, thanh nhiệt, ích khí, kiện tỳ, chỉ khát, hóa đờm… trị: Hư lao, phiền nhiệt, chân tay mệt mỏi, ho họng khô đờm ít, ra mồ hôi hoặc sốt chiều…

DẪN GIẢI:

- Sâm kỳ bổ khí.

- Nhị địa, đương quy bổ huyết.

- Địa cốt, miết giáp thanh nhiệt trừ trùng.

Bệnh cam nhiệt lâu ngày người hư nhược cho uống bài này.

3. Nếu trẻ bệnh lâu phế tỳ âm hư… Phép trị trừ nhiệt, bổ khí bổ,chỉ khát nên dùng bài THOÁT TRÙNG TRỪ CAM THANG gia giảm:

“Băng Ngọc Đường Nghiệm Phương”

Nhân sâm                        8g

Hoàng kỳ                          8g

Mạch đông                       8g

Mã đâu linh                      8g

Chích ngủ vị                     4g

Sinh địa                            8g

Thục địa                            8g

A giao                                8g

Miết giáp                           4g

Địa cốt bì                          8g

Cách dùng: Sắc nước uống.

Tác dụng: trừ nhiệt, bổ khí bổ thận dưỡng phế chỉ khát…

Dẫn giải:

- Địa cốt, Miết giáp thoát nhiệt trừ trưng.

- Nhân sâm, Hoàng kỳ hòa trung bổ tỳ.

- Mạch môn nhị, địa A giao bổ thận dưỡng phế.

- Đậu linh, Ngủ vị liểm phế chỉ khát.

Bệnh cam nhiệt người sốt liên miên, người hư tổn nên dùng bài này.

Hoặc dùng bài sau: