(Nguyên nhân, phép trị Tỳ Cam)

    Theo Y học cổ truyền bệnh cam của trẻ em, tức là bệnh lao của người lớn.… Nguyên nhân sinh bệnh tỳ cam phần nhiều do Ăn bú không có chừng mực. Ăn nhiều thức ăn sống lạnh bổ béo quá. Mẹ ăn no xong cho con bú. Bú xong ngủ ngay .  Bệnh mới phát trẻ tiểu như nước gạo, tỳ thuộc thổ, chủ cơ nhục, tỳ cam lâu ngày sắc mặt bủng vàng, da thịt gầy võ, người phát sốt nóng, tinh thần ủ rủ không tươi, biếng ăn, ngày mát đêm nóng, phân chua nồng. Bệnh tỳ cam thất trị, chính khí một ngày một hư, cam tích một ngày một nặng, bụng lớn như trống, môi không sắc màu, nhân trung sưng đầy lên, đi lỵ luôn luôn, hình thể gầy yếu. Theo Y học hiện đại tỳ cam  phần bị rối loạn tiêu hóa, suy dinh dưỡng.

 Sau đây là một số bài thuốc cổ phương thường dùng chữa trẻ tỳ cam theo đối chứng trị liệu:

1.Nếu bệnh mới bị bụng có cam trùng nên dùng phương sau:

Bài: TIÊU CAM LÝ TỲ THANG gia giảm:

“Kim giảm phương”

Tam lăng                  4g

Nga truật                   4g

Thanh bì                   4g

Trần bì                       4g

Lô hội                       4g

Binh lang                 4g

Sử quân tử              4g

Cam thảo                 4g

Hoàng liên               4g

Hồ hoàng liên         4g

Mach nha                  4g

Thần khúc                4g

Đăng tâm                 4g

Cách dùng: Sắc hai bát nước lấy 5 phân, bỏ bả cho uống dần.

Tác dung: tiêu cam, khu trùng….

DẪN GIẢI:

- Lô hội, Sử quân tử, Hồ hoàng liên, Vu di tiêu cam sát trùng…

- Tam lăng, Binh lang, Thanh bì, Trần bì, Nga truật lợi khí tiêu cam…

- Cam thảo hòa trung… Bệnh trùng thống thất trị biến thành bệnh cam nên dùng bài này.

Nếu bệnh lâu gầy ăn kém… phép trị kiện tỳ, tiêu cam…. Nên dùng bài sau:

PHÌ NHI HOÀN gia giảm:

“Kim giảm phương”

Nhân sâm               8g

Bạch truật              20g

Phục linh                12g

Hoàng liên               8g

Hoàng liên             20g

Sử quân tử             16g

Thần khúc             12g

Mạch nha              12g

Sơn tra                   12g

Lô hội                        8g

Cam thảo                 4g

Cách dùng: Tán nhỏ lấy bột nếp làm hoàn, hòa với nước cơm uống ngày 10-15g.

 Tác dụng: kiện tỳ tiêu cam tích…

Dẫn giải:

- Nhân sâm, Cam thảo, Phục linh, Bạch truật bổ tỳ hòa trung.

- Hồ hoàng liên, Sử quân tủ sát trùng.

- Thần khúc, Sơn tra, Mạch nha tiêu cam sát trùng.

3. Nếu cam nhiệt đã hết tỳ hư ăn ít… phép trị bổ khí, kiện tỳ thấm thấp…nên dùng

Bài: SÂM LINH BẠCH TRUẬT TÁN gia giảm:

“Cục Phương”

Nhân sâm               8g

Bạch truật              20g

Phục linh                20g

Biển đậu                20g

Ý dỳ                         20g

Sơn dược               20g

Trần bì                   12g

Sa nhân                    8g

Cát cánh                  8g

Liên nhục               20g

Cam thảo                 4g

Kiên liên tử            20g

Cách dùng: Sắc uống hoặc tán viên uống.

Tác dụng: Bổ khí kiện tỳ, thẩm thấp hòa vị, lý khí hóa đàm. Chủ trị: Dùng chữa các bệnh rối loạn tiêu hóa kéo dài, viêm đại tràng mạn tính, ăn kém tiêu chảy ho đàm nhiều, chán ăn, cơ thể mệt mỏi thuộc thể tỳ phế khí hư, dùng bài thuốc này đều có kết quả tốt.

Dẫn giải:

-Nhân sâm, Bạch truật, Biển đậu, Hoài sơn, Liên nhục bổ tỳ hòa trung…

-Trần bì, Cát cánh, Sa nhân lợi khí hành trệ.