Tâm âm hư. Biểu hiện mất ngũ, mộng mị, hồi hô, lo sợ  âm hư tân dịch thiếu, thể trạng gầy còm, miệng ráo họng khô, chóng mặt,  hoặc âm hư không chế được dương nên có triệu chứng triều nhiệt, ra mồ hôi trộm, lòng bàn chân tay và ngực nóng (ngũ tâm phiền nhiệt), về chiều gò má đỏ hồng, tiểu tiện lượng ít sắc vàng, đại tiện khô kết, chất lưỡi đỏ, ít rêu, mạch tế sác.

   Theo YHHĐ Tâm âm hư, hộp khó ngủ thuộc chứng suy tim chỉ là một hội chứng chứ không phải là một bệnh, nó có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Suy tim là tình trạng tim bị yếu đi do những vấn đề về tim và mạch máu ẩn đằng sau, thường là có sự kết hợp của nhiều nguyên nhân khác nhau liên quan đến tim mạch.

   Theo YHCT tâm âm hư, là tâm không được huyết nuôi dưỡng đầy đủ, tâm âm không đủ sinh tâm quý “ hồi hộp mất ngủ” , tâm chính xung, tâm âm thiếu thần không tàng giữ, chiêm bao, triều nhiệt, ngủ tâm phiền nhiệt má đỏ họng khô, mạch tế xác.Dưới đây là bài thuốc cổ phương gia giảm thường dùng:

THIÊN VƯƠNG BỔ TÂM ĐAN

(Nhiếp sinh bí phẩm)

Thành phần bài thuốc gia giảm:

-Nhân sâm      12g

-Huyền sâm     12g

-Đan sâm        12g

-Phục linh        12g

-Ngủ vị            10g

 -Viễn chí         10g

-Cát cánh           8g

-Đương quy       12g

-Thiên môn       12g

-Mạch môn        12g

-Bá tử nhân      12g

-Táo nhân        12g

-Đỗ trong          14g

-Xường bồ           8

Cách dùng: Mỗi vị 12-16g sắc uống, hoặc tán nhỏ tẩm đường hoàn bằng hạt ngô thần sa làm áo, uống với nước đun sôi..ngày uống 16-30g.

Công dụng: Tư âm thanh nhiệt, bổ tâm, ân thần…

Chủ trị; âm khuy huyết ít, hư phiền, tâm sợ hải ngủ không yên, suy nhược thần kinh.

-Ứng dụng lâm sàng và gia giảm: sinh địa huyền sâm bổ thủy chế hỏa…

-Đơn sâmn Đương quy bổ huyết dưỡng tâm…

-Nhân sâm Phục linh ích tâm khí…

-Viễn chí Bá tử dưỡng tâm thần…

-Thiên môn Mạch môn tăng tân dịch bổ âm..

-Táo nhân, Ngủ vị liểm tâm khí…

-Cát cánh đưa thuốc lên trên…

 Nếu tâm thận bất túc, tư lự quá độ, âm hư hỏa động, mất ngủ mộng di, tâm quý sợ hải, hay quên.Tô Vấn –Tý luận nói “Âm khí tĩnh thì tàng, thao thời tiêu vong, chính là các chứng để dưỡng âm, an thần, điều hòa tâm thận”

 Quy tỳ thang cũng cũng hợp với phương này để làm thuốc dưỡng tâm ân thần.an thần đều chữa chứng, hay bàng hoàng lo sợ mất ngủ.các phương trước lấy kiện tỳ ích khí làm chủ, dùng cho chứng khí hư.các phương sau lấy dưỡng âm thanh nhiệt làm chủ, dùng cho chứng âm hư, huyết nhược.

Bài này chủ  yếu trị chứng tâm thận âm hư hoả bốc sinh ra hư phiền mất ngủ, mộng tinh, ra mồ hôi trộm, miệng lở, tim hồi hộp hay quên, cho nên phép trị là lấy dưỡng tâm an thần là chính, trong bài các vị Sinh địa. Huyền sâm, tư âm thanh nhiệt để dưỡgn tâm an thần là chủ dược, Đan sâm, Đương qui bổ huyết, Đẳng sâm Bạch linh bổ ích tâm khí, Bá tử nhân, Viễn trí định tâm an thần, Thiên môn. Mạch môn tư âm thanh nhiệt, Ngũ vị táo nhân liễm âm an thần, chu sa an thần, cát cánh dẫn dược đi lên. các vị thuốc hợp lại thành bài thuốc tư âm thanh nhiệt, dưỡng âm an thần.

Phụ phương:

  + Trị tâm âm hư, bứt dứt khó ngủ phối hợp Bài (Bổ Âm Liễm Dương Phương “Hải thượng”). Bạch thược 16g, Thục địa 20g, Mạch môn 12g, Nhân sâm 12g, Ngưu tất 14g, Đan sâm 14g, Viễn chí 10g, Phục thần 14g, Thán khương 12g. Tác dụng: Bổ âm liễm dương phương…trị chứng âm vong bên trong, dương thoát ra ngoài, biểu hiện mặt đỏ mê man không biết gì, miệng hay nói nhảm, tay chân vật vã.

  + Trị tâm âm hư, bứt dứt khó ngủ phối hợp Bài (Đạo Xích Thanh Tâm Thang “Thông Tục Thương Hàn Luận” gia giảm). Đạm trúc diệp 12g, Đăng tâm 4g, Đơn bì 12g, Liên tâm 8g, Mạch môn 12g, Mộc thông 12g, Phục thần 12g, Sinh địa 24g, Thần sa 10g, Ich trí nhân 10g. Sắc thuốc. Tác dụng: Bổ âm dưỡng tâm, thanh nhiệt, an thần.