Huyết hư, tâm tỳ hư biểu hiện ăn ngủ kém, trí nhớ giảm, tim hồi hộp, cơ thể mỏi mệt, sắc mặt vàng bủng, môi lưỡi nhợt, mạch yếu thường gặp trong các chứng suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh.

 Theo YHHĐ Thiếu máu là tình trạng giảm số lượng hồng cầu, huyết sắc tố xuống dưới mức bình thường so với người khỏe mạnh cùng tuổi và cùng giới, Thiếu máu chủ yếu la do. Sự phá hủy quá mức của tế bào hồng cầu. Mất máu Sự sản sinh không đủ tế bào hồng cầu. Ngoài ra còn có các nguyên nhân khác như rối loạn di truyền, dinh dưỡng (thiếu sắt, thiếu vitamin), bệnh truyền nhiễm, một số dạng ung thư hay dược phẩm, độc chất.

   Theo YHCT tâm tỳ hư là phần nhiều do âm huyết, tân dịch của tạng tỳ bất túc, trên lâm sàng thường gọi chứng tỳ âm hư, cũng có khi gọi là tỳ huyết bất túc, hay tân dịch của tỳ bất túc. Tỳ âm hư là do tỳ huyết hao tổn, hỏa bốc lên, tỳ hư mà vẫn nhiệt. Như vậy, chứng tỳ âm hư trên thực tế là chứng âm hư dương cang của tạng tỳ, phần nhiều do mệt nhọc quá sức mà sinh bệnh. Chứng tỳ âm hư thường gặp trong các chứng: vị thống, thổ nục, tiện huyết, tiện bí..

Dưới đây là bài thuốc cổ phương gia giảm thường dùng chữa Huyết hư do tâm tỳ hư, ăn ngủ kém.

QUY TỲ THANG

(Tễ sinh phương)

Thành phần gia giảm bài thuốc :

   -Nhân sâm    12g

   -Bạch truật    12g

   -Phục linh      12g

   -Dương quy    12g

   -Hoàng kỳ     12g

   -Táo nhân     12g

   -Viễn chí       12g

   -Mộc hương     6g

   -Long nhãn    12g

   -Chích thảo      6g

Cách dùng: Sắc uống hoặc làm hoàn

Công dụng: Kiện tỳ dưỡng tâm ích khí bổ huyết…

Chủ trị: Hay lo nghỉ quá tổn thương tâm tỳ, hay mệt mỏi ăn ngủ kém, hay quên…Phụ nữ tỳ hư khí nhược hay bị băng huyết rong kinh…

Dẫn giải phương thuốc: 

- Nhân Sâm, Bạch truật, Cam thảo kiện tỳ bổ trung ích khí…

- Phục thần, Viễn chí, táo nhân, long nhãn, đương quy, cam ôn bổ huyết, an thần..mộc hương lý khí tỉnh tỳ…Tâm tàng thận mà chủ huyết Tỳ chủ tư mà thông huyết…tỳ là nguồn gốc của khí huyết, tỳ hư thì huyết thiếu, tâm không được bồi dưỡng mà hư thêm, dẫn đến sầu nảo chóng quên…

-Phụ nữ tỳ hư khí nhược không thông được huyết  mà sinh băng lậu rong kinh…

    +Nhiều người thường dùng bài Bát vị uống chung Bài Quy tỳ vào buổi tối cho huyết dẫn về kinh.

    +Bài này gồm 2 bài "Tứ quân tử thang" và " Đương qui bổ huyết thang" gia Long nhãn nhục, Toan táo nhân, Viễn chí, Mộc hương, Đại táo là 1 bài thuốc thường dùng để trị chứng tâm tỳ hư tổn. Trong bài: Sâm, Linh, Truật, Thảo (Tứ quân) bổ khí kiện tỳ để sinh huyết là chủ dược.

-Đương qui, Hoàng kỳ bổ khí sinh huyết.

-Long nhãn, Táo nhân, Viễn chí dưỡng tâm an thần.

-Mộc hương lý khí ôn tỳ.

-Sinh khương, Đại táo điều hòa vinh vệ.

    Các vị thuốc hợp lại có tác dụng ích khí kiện tỳ bổ huyết dưỡng tâm.

Ứng dụng lâm sàng:

    -Bài thuốc này chủ yếu trị các bệnh suy nhược có hội chứng bệnh lý tâm tỳ lưỡng hư, khí huyết bất túc sinh ra các triệu chứng mất ngủ, chán ăn, hay quên, tim hồi hộp, cơ thể mỏi mệt, sắc mặt vàng bủng, môi lưỡi nhợt, mạch yếu thường gặp trong các chứng suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh.

    -Nếu xuất huyết trong bệnh lóet dạ dày tá tràng có hội chứng khí huyết bất túc có thể dùng bài này để chữa; bỏ các vị Mộc hương, Viễn chí gia vị:  A giao, Địa du, Trắc bá diệp, Hoa hòe để tăng cường tác dụng chỉ huyết.

   -Nếu phụ nữ kinh kéo dài hoặc sanh nhiều cơ thể suy nhược hoặc sau khi mắc bệnh lâu, thời kỳ hồi phục ăn ngủ không ngon, cơ thể hư nhược đều có thể dùng bài này để chữa có kết quả tốt.

Phụ phương:

 +Trị huyết hư, tâm tỳ hư phối hợp Bài (Diệu Hương Tán “Cuc Phương” gia giảm. Nhân sâm12g, Cát cánh 10g, Hoài sơn 15g, Phục linh12g, Phục thần 14g, Đương quy12g, Chích kỳ 14g,Táo nhân 12g, Viễn chí 12g, Thần sa 8g, Mộc hương 6g, Long nhãn12g, Chích thảo 6g. Làm hoàn hoặc sắc uống.Tác dụng trị chứng nam nữ tâm khí bất túc, lo lắng phiền não, sinh song phát cuồng do tâm huyết hư.

  +Trị huyết hư, tâm tỳ hư người nóng phối hợp bài (Toan Táo Nhân Thang “Kim quỷ yếu lược”).Toan táo nhân 12g, Phục linh 12g, Cam thảo 4g, Tri mẫu 12g, Xuyên khung 12g. Sắc nước uống.Tác dụng: Dưỡng huyết an thần, thanh nhiệt trừ phiền.

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com