U63.072 Nhiệt lâm - N30 là viêm bàng quang - U66.131 Di niệu;  R32 Tiểu tiện mất tự chủ không xác định …

Theo YHCT có các triệu chứng như tiểu đục, tiểu khó, tiểu ra máu, đau tức vùng bàng quang thuộc “lâm chứng”. Trên lâm sàng bệnh này chia làm 5 loại như sau: khí lâm, cao lâm, lao lâm, thạch lâm. “Bệnh lâm trước hết biểu hiện là tiểu tiện đục, đau buốt từ bụng dưới lên rốn và cho đó là do nhiệt tại hạ tiêu gây nên”. “Mọi chứng lâm đều do thận hư và bàng quang thấp nhiệt gây nên.

Lâm chứng do thấp nhiệt. Bệnh phần nhiều do thận âm suy tổn, hư nhiệt bên trong. Chủ chứng tiểu đục, tiểu vàng tiểu bút gắt, người buồn bựt  mà có sốt nhẹ  miệng khô, lưỡi đỏ, tiền sử viêm tiết niệu mạch tế.

Theo YHHĐ với chứng tiểu rát, tiểu rắt, tiểu són, thậm chí tiểu ra máu, thường là do viêm bàng quang. Xét nghiệm nước tiểu có nhiễm trùng đường tiết niệu, hoặc viêm niệu đạo do lậu cầu, đái cặn canxi do hiện tượng tăng phá huỷ xương, hoặc đái dưỡng chấp…

Phép trị: thanh thấp nhiệt, dưỡng âm, thông ứ

Dưới đây là bài thuốc Đông y phòng trị nhiệt lâm, âm hư thấp nhiệt.

Bài Tri Bá Địa Hoàng Hoàn

Phương thuốc:

Thục địa                      32g

Hoài sơn                      18g

Đơn bì                         16g

Sơn thù                       14g

Phục linh                     16g

Trạch tả                       16g

Sa tiền tử                     10g

Tri mẫu                        12g

Hoàng bá                     12g

Đây là Bài “Tri Bá Địa Hoàng Hoàn “Y Tông Kim Giám” gia giảm”.Sắc uống.

Tác dụng; tư âm giáng hỏa thanh thấp nhiệt… dùng trong những trường hợp người gầy nóng trong tiểu bút gắt, tiểu vàng đục cuối bải, người nóng sốt, đau họng.

Giải thích bài thuốc:

-Thục địa tư thận dưỡng tinh là chủ dược.

-Sơn thù dưỡng can sáp tinh.

-Hoài sơn bổ tỳ thận.

-Trạch tả thanh tả thận hỏa giảm bớt tính nê trệ của Thục địa.

-Đơn bì thanh can hỏa giảm bớt tính ôn của Sơn thù.

-Bạch linh kiện tỳ trừ thấp giúp Hoài sơn kiện tỳ.

-Tri mẫu, Hoàng bá thanh thấp nhiệt.

 Gia giảm:

-Nếu tiểu ra máu gia cỏ mực, rễ tranh.

-Nếu đau đầu chóng mặt gia Cẩu kỷ, Cúc hoa…

-Nếu tiểu khó chân lạnh gia quế chi.

-Nếu miệng khô khát gia mạch môn.

Phụ phương:

+ Chữa lâm chứng do âm hư thấp nhiệt phối hợp Bài (Bát Chính Tán “Hòa tể cục phương” gia giảm). Mộc thông 12g, Cù mạch 14g, Xa tiền tử 12g, Biển súc 14g, Hoạt thạch 12g, Chích thảo 4g, Chi tử 12g, Đại hoàng 8g. Tán bột mịn, mỗi lần uống 12g với nước sắc Đăng tâm, hoặc sắc uống.

Tác dụng: thanh nhiệt tả hỏa, lợi tiểu thông lâm.

Tk Nếu tâm âm hư hỏa vượng mất ngủ thì dùng Bài Thanh tâm liên tử ẩm II “ Y Phương Hải Hội ”gia giảm gồm: Liên nhục 14g, Mạch môn14g, Phục linh 14g, Nhân sâm 12g, Xa tiền tử 14g, Hoàng cầm12g, Hoàng kỳ14g, Địa cốt bì 12g, Cam thảo12g, Liên tử tâm 12g.

Cách dùng: Sắc uống.

Công dụng: Thanh tâm lợi thấp, ích khí dưỡng âm…Chủ trị tâm hỏa bốc lên nung đốt phẩn trên, miệng họng khô, tâm phiền khó ngủ, khát tiểu đỏ đục. Bài còn dùng để điều trị viêm thận tiết niệu mãn tính, cảm sốt có xuất huyết, rong huyết…

Gia giảm: Nếu tiểu bút gắt gia Đăng tâm 6g, Bạch mao căn 16g. Ngẫu tiết 12g.

Không chỉ định:Chứng tỳ, thận khí hư, bụng đầy chậm tiêu, đi tiêu lỏng.

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com