-MTDL: Lộc nhung là sừng non con Hươu hoặc con Nai đực. Hàng năm thường vào cuối mùa hạ, sừng hươu, nai rụng đi, mùa xuân năm sau mọc lại sừng mới. Sừng mới mọc rất mềm mặt ngoài phủ đầy lông, sờ vào êm như nhung nên gọi là nhung hươu nai, bên trong chứa nhiều mạch máu. Nhung có thể chưa phân nhánh hoặc có nhánh, còn gọi là nhung yên ngựa (nhung mới bắt đầu phân nhánh, còn ngắn, bên dài bên ngắn). Huyết nhung và nhung yên ngựa là quí nhất. Ngày 1 - 3g (Dùng tươi, hoặc sấy khô tán nhỏ làm thuốc hoàn hoặc ngâm rượu).

-XXDL: Hưu và Nai là động vật sống hoang dã nay được thuần dưỡng nuôi nhiều địa phương nhiều nhất là Nghệ An, Hà Tĩnh.

-TVQK: Vị ngọt, hơi mặn, tính ôn. Vào kinh Thận, Can, Tâm và Tâm Bào.

-CDCT: Sinh tinh, bổ tủy, ích huyết. Chủ trị: Chứng suy nhược hư tổn trong cơ thể, nam giới hư lao, tinh kém, hoa mắt, hoạt tinh; nữ giới băng lậu đới hạ vv...

THÀNH PHẦN HÓA HỌC: Trong Lộc nhung có đến 25 loại Acid Amin, Calci Phosphat, Calci Carborat, chất keo, Oestrogen, Testosteron và 26 loại nguyên tố vi lượng như Cu, Fe, Zn, Mg, Cr, Br, Coban, Kiềm (Những Cây Thuốc Và Vị Thuốc Việt Nam).

PHƯƠNG THUỐC LỘC NHUNG CHỦ DƯỢC:

  - Trị tinh huyết thiếu, doanh vệ hao tổn, sốt về chiều, tự ra mồ hôi, hồi hộp, lo sợ, chân tay mỏi, các loại hư yếu: Lộc nhung (chưng rượu), Phụ tử (bào) đều 40g. Tán bột. Chia làm 4 phần. Thêm Sinh khương 10 lát, sắc uống ấm. (Nhung Phụ Thang - Thế Y Đắc Hiệu Phương).

   - Trị thận hư, mệnh môn hỏa suy, tinh thiếu, suy giảm sinh lý: Hải mã 10g, Hồng sâm 10g, Lộc nhung 10g, Nhục quế 3g. Tán bột, uống ngày 16 – 20g. Tác dụng: Bổ thận, cố tinh. (Hải Lộc Tán – Thiên Gia Diệu Phương).

   - Trị tinh huyết suy giảm, sắc mặt đen xạm, tai ù mắt hoa, miệng khô, khát, lưng đau, gối mỏi, tiểu đục, trên táo dưới hàn: Lộc nhung, Đương quy. Lượng bằng nhau, tán bột. Dùng thịt Ô mai nấu thành cao, trộn thuốc bột làm hoàn. Ngày uống 8 - 12g lúc đói với nước cơm (Hắc Hoàn - Tế Sinh Phương).

   - Trị hư yếu, liệt dương, da mặt không tươi, tiểu nhiều, không muốn ăn uống: Lộc nhung 20 - 40g. Ngâm rượu 7 ngày, uống dần (Lộc Nhung Tửu - Phổ Tế Phương ).

   - Trị Thận dương bất túc, tinh khí hao tổn gây nên liệt dương, di tinh, hoạt tinh, tiết tinh, lưng đau, gối mỏi, đầu váng, tai ù: Lộc nhung, Nhân sâm, Thục địa, Câu kỷ tử, Phụ tử. Làm thành hoàn, uống (Sâm Nhung Vệ Sinh Hoàn - Trung Dược Ứng Dụng Lâm Sàng).

   - Trị phụ nữ bị băng lậu, vô sinh do dương hỏa suy: Lộc nhung 40g, Thục địa 80g, Nhục thung dung 40g, Ô tặc cốt 40g. Tán bột. Ngày uống 8 - 12g. (Lộc Nhung Tán - Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).

- Trị can thận bất túc, gân cốt mềm yếu, đầu váng hoa mắt, tay chân tê, trẻ nhỏ thận hư yếu, chậm mọc răng, chậm biết đi: Đỗ trọng 32g, Lộc nhung 320g, Mộc qua 320g, Ngưu tất 32g, Nhục thung dung 320g, Thiên ma 320g, Thỏ ty tử 320g, Thục địa 320g. Tán bột, trộn mật làm hoàn, to bằng hạt ngô đồng lớn. Mỗi ngày uống 50 viên. Tác dụng: Bổ thận dương, ích tinh huyết, mạnh gân xương. (Lộc Nhung Tứ Thần Hoàn –  Phổ Tế Phương).

PHẦN THAM KHẢO:

    - Trong sừng đều có máu xuyên suốt, mạch Xung là bể của huyết (huyết hải), vì vậy có thể bổ dưỡng được mạch Xung. Mạch Đốc và mạch Xung cả 2 đều được bổ như vậy là bổ cả khí lẫn huyết. Sừng hươu tính ôn, vì vậy càng trợ dương, là 1 vật gồm nhiều công năng đặc thù. Lộc nhung là sừng non mới mọc của hươu, công hiệu bổ dương ích huyết rất lớn. Lộc giác là  sừng già của hươu đã trưởng thành, có tác dụng bổ dương ích khí, bồi thêm tinh tủy nhưng hơi kém Lộc nhung. Lộc giác giao là sừng hươu cưa cắt từng tấc một, cho nước vào nấu lên, cô lại, nhỏ thành giọt tròn đông lại là được, là  thuốc ôn bổ tinh huyết. Lộc giác sương là sừng hươu cưa cắt thành từng tấc một, cho vào hũ nhỏ, đổ nước  và rượu vào, lấy chậu đậy lại, đắp bùn kín rồi đặt vào trong đống cám, đốt lên để nung cho sừng mềm ra, lấy dao tre cạo sạch lớp sương trắng đọng lại trên miếng sừng. Tinh huyết bị thiếu mà có thể hấp thu được chất béo bổ thì dùng loại cao, nếu chỉ có dương hư mà không hấp thụ được tư bổ thì dùng loại sương trắng (Lộc giác sương). Gân hươu thì bổ gân cốt, ích khí lực. Thịt hươu chủ về bổ trung, ôn khí huyết " (Đông Dược Học Thiết Yếu).

   - Dùng Lộc nhung trị xương gãy giúp cho xương mau liền. Trường hợp mụn nhọt lở loét, dùng Lộc nhung có tác dụng làm lành chỗ loét (Sổ Tay Lâm Sàng Trung Dược).

   - Nhung cắt xong cần chế biến ngay, để lâu dễ bị hư thối rữa.

KIÊNG KỴ: Thận hư có hỏa. Thượng tiêu có đờm nhiệt hoặc, Phàm thổ huyết, hạ huyết, âm hư hỏa tích không dùng.

Dongyminhphuc.com

Chia sẻ
Lương y: Minh Phúc