-MTDL: La bặc tử là hạt cây Cải củ. Nên chọn loại hạt già mẫy, đều, to bằng đầu bút bi, có màu nâu vàng,  không mối mọt là tốt. Ngày dùng 6 - 12g. Không nhầm với hạt cây Cải Canh hạt nhỏ hơn, cay hơn (bạch giới tử).

-XXDL: Rau cải củ có được trồng khắp ba miền chủ yếu lấy củ làm rau ăn, để già ra hoa lấy hạt làm thuốc.

-TVQK: Vị hăng, ngọt, tính bình. Vào kinh Phế, Tỳ, Vị.

-CDCT: Tiêu thực, phúc trướng đầy, giáng khí hóa đàm. Chủ trị các chứng thực tích, châm tiêu, khí trệ ở trung tiêu, đàm suyễn khái thấu vv...

 THÀNH PHẦN HÓA HỌC: Chủ yếu có chứa chất Erucic acid, oleic acid, linolenic acid, linoleic acid, glycerol sinapate, raphanin vv...

PHƯƠNG THUỐC LA BẶC TỬ CHỦ TRỊ:

   - Trị trẻ nhỏ ho suyễn, thở khò khè: La bặc tử, Ma hoàng, Đăng tâm thảo, Tạo giác, Cam thảo. Tán bột, mỗi lần dùng 4g. (La Bặc Tử Tán – Chứng Trị Chuẩn Thằng).

   - Chữa thực tích, ngực bụng đầy ăn không tiêu, ợ chua: Sơn tra 240g, Thần khúc 80g, La bặc tử 40g, Bán hạ 120g, Trần bì 120g, Phục linh 120g, Liên kiều 40g. Các vị tán bột, làm hoàn ngày dùng 20 - 30g, hoặc sắc uống. Công dụng: Thực tích, hòa Vị, thanh nhiệt, lợi thấp. (Bảo Hoà Hoàn)

   - Trị phản Vị, ăn vào ói ra ế cách: La bặc tử 12g tẩm mật, chưng nghiền nát, ăn. (Phổ Tế phương).

   - Trị ho trị ho do khí nghịch đàm nhiều ăn kém: La bặc tử (sao) 10g, Tô tử (sao) 10g, Bạch giới tử (sao) 3g tán nhuyễn, cho vào túi vải. Sắc với 500ml nước còn 200ml, chia làm 3 lần uống. Tác dụng: dưỡng tỳ vị kích thích tiêu hóa. (Tam Tử Dưỡng Thân Thang – Hàn Thị Y Thông).

PHẦN THAM KHẢO:

    - “La bặc tử trị đờm có công dụng xuyên tường đổ vách” (Bản Thảo Diễn Nghĩa Bổ Di).

    - La bặc tử có tác dụng thông ứ, lợi khí. Để sống thì năng thăng lên, chín thì có tác dụng giáng xuống. Thăng thì làm thổ phong đờm, tán phong hàn, phát sang chẩn. Giáng thì làm yên cơm suyễn, ho, làm yên chứng lỵ, chận đau bên trong. (Bản Thảo Cương Mục).

    - La bặc tử, vô luận là sống hoặc sao đều có thể thuận khí, khai uất, tiêu trừ trướng mãn, là loại thuốc hóa khí chứ không phải phá khí. Phàm thuốc lý khí, uống độc vị và uống lâu thì tổn thương khí, còn La bặc tử, sao chín, tán thành bột, sau mỗi bữa ăn uống 1 ít để tiêu thực, thuận khí thì không tổn thương khí, vì thuốc giúp ăn nhiều hơn, phần khí được bổ dưỡng” (Y Học Trung Trung Tham Tây Lục).

KIÊNG KỴ: Khí hư cẩn thận khi dùng. Người hư yếu, cơ thể thuộc loại chân khí hư không nên dùng.

Dongyminhphuc.com

Chia sẻ
Lương y: Minh Phúc / Sách Thảo Dược Quý  &  Phương Chủ Trị /  NXB Y Học