-MTDL: Khương hoạt thường dùng rễ (thân rễ). Nên chọn thứ đầu củ có mấu cứng như đầu con tằm, khi khô có màu nâu đậm, xốp nhẹ, thơm, không mốc, mọt  là tốt. Ngày dùng từ 4 – 12g.

-XXDL: Khương hoạt chủ yếu nhập từ Trung Quốc. Có di thực vào Việt Nam nhưng chưa phát triển.

-TVQK: Vị đắng cay, tính ôn. Vào Bàng quang, Can, Thận.

-CDCT: Khu phong trừ thấp, tán hàn. Chủ trị: Trúng phong đau đầu, phong thấp mỏi, phù thũng, phụ nữ bị sán hà. Khương hoạt thường dùng chủ trị đau nhức phần trên cơ thể, Độc hoạt chủ trị đau nhức phần dưới cơ thể.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC: Khương hoạt có chứa tinh dầu.

PHƯƠNG KHƯƠNG HOẠT CHỦ TRỊ:

   - Chữa thấp khí ở biểu, đau đầu nặng đầu, eo lưng, toàn thân đau nhức: Khương hoạt 4g, Độc hoạt 4g, Cảo bản 2g, Phòng phong 2g, Cam thảo 2g, Xuyên khung 2g, Mạn kinh tử 12g. Sắc uống. Công dụng: Phát hãn, khử thấp. (Khương Hoạt Thắng Thấp Thang)

   - Chữa cảm phong hàn thấp nhiệt, sốt sợ lạnh, đau đầu, nhức mỏi, miệng đắng hơi khát: Khương hoạt 8g, Phòng phong 8g, Xuyên khung 12g, Sinh địa 20g, Cam thảo 6g, Thương truật 12g, Tế tân 4g, Bạch chỉ 12g, Hoàng cầm 12g, Thông bạch 12g, Sinh khương 2 lát. Các vị sắc uống. Tác dụng: Phát hãn, trừ thấp, thanh lý nhiệt. (Cửu Vị Khương Hoạt Thang).

   - Trị phong thấp đau nhức các khớp: Khương hoạt, Độc hoạt, Tùng tiết, 3 vị lượng bằng nhau, cho vào rượu, nấu sơ qua rồi ngâm luôn trong đó. Mỗi ngày, lúc đói, uống 1 chén hoặc nhiều ít tùy ý. (Ngoại Đài Bí Yếu).

   - Trị phong thấp, chủ yếu là hàn thấp, cơ, khớp, lưng, vai đau. Khương hoạt, Độc hoạt, Phòng phong, Cảo bản mỗi thứ 8g, Mạn kinh tử 12g, Xuyên khung 4g, Cam thảo 4g. Sắc nước uống. (Khương Hoạt Thắng Thấp Thang).

   - Chữa thấp khớp cấp: Khương hoạt, Uy linh tiên, Đương qui đều 12g, Kê huyết đằng 16g, Tần giao 20g. Sắc uống. (Nội Ngoại Thương Biện Cảm Luận).

PHẦN THAM KHẢO:

   - Khương hoạt là vị thuốc dẫn vào cả trong lẫn ngoài kinh mạch thủ túc Thái dương để trị chứng du phong chạy vào phần khí của túc Thiếu âm, Quyết âm. Không phải chủ về mềm yếu, nhút nhát mà thật là rất có tác dụng lớn để dẹp loạn cho quay về chính. Nhưng trị đau khớp chân tay do phong thì nên dùng, nếu như đau do huyết, khí hư mà dùng lầm thì trái lại sẽ đau nặng hơn. (Dược Phẩm Vận Yếu).

KIÊNG KỴ: Huyết hư mà không có phong hàn thực tà thì không nên dùng.

Dongyminhphuc.com

Chia sẻ
Lương y: Minh Phúc / Sách Thảo Dược Quý  &  Phương Chủ Trị /  NXB Y Học