U60.301 Thổ huyết; K92.2 Chảy máu tiêu hóa, không đặc hiệu - U59.311 Phế nhiệt chứng; Viêm phổi trong các bệnh phân loại nơi khác.

Theo YHCT xuất huyết phần nhiều là do hoả thịnh và khí hư, “nếu huyết thiếu là do khí hư, khí thiếu thì không giữ được huyết”. Trên lâm sàng thường thấy bệnh xuất huyết phần nhiều thuộc nhiệt chứng thể hư hàn tuy có nhưng ít gặp.

Chứng ho xuất huyết do can hoả phạm vào phế, thường khi ho trong đờm có huyết hoặc huyết tươi, người nóng miệng khô khát trong ngực có lúc đau tức buồn bực, đại tiện khó, táo, tiểu tiện vàng, lưỡi đỏ, mạch huyền sác.

Theo YHHĐ xuất huyết là một hội chứng bệnh lý gặp ở nhiều chuyên khoa. Bệnh phần nhiều do tổn thương thành mạch, nguyên nhân liên quan đến  số lượng hoặc chất lượng tiểu cầu, các bệnh nhiễm khuẩn, bệnh bạch hầu, thường hàn, bệnh sởi, sốt xuất huyết, thiếu vitamin C, PP, bệnh miễn dịch, dị ứng. Viêm thành mạch, bệnh nội khoa như: Lao, đái tháo đường, xơ gan, suy thận... ăn uống thiếu vitamin  A, B, C vv.

Phép trị: mát can, phế chỉ khái, cầm huyết

Dưới đây là bài thuốc Đông y phòng trị xuất huyết, can hoả phạm phế.

Bài Tả Bạch Tán

Phương thuốc:

Tang bạch bì                20g

Địa cốt bì                    20g

Sinh địa                       20g

Đơn bì                         14g

Hoàng cầm                  12g

Mao căn                      16g

Ngó sen                       20g

Cam thảo                     8g

Đây là Bài (Tả bạch tán “Tiểu nhi dược chứng trực quyết” gia giảm).

Cách dùng: tán bột hoặc sắc nước uống trước bữa ăn.

Tác dụng: Thanh tả phế nhiệt, bình suyễn chỉ khái.

Giải thích bài thuốc:

-Tang bạch bì tả phế nhiệt chỉ khái bình suyễn là chủ dược.

-Địa cốt bì trợ lực thêm tả hỏa ở phế, thoái hư nhiệt.

-Cánh mễ, Cam thảo dưỡng vị hòa trung.

-Hoàng cầm: tả phế hỏa, nhuận đại tràng…

-Ngó sen ( liên ngẩu): cầm huyết, thanh nhiệt.

-Mao căn: cầm huyết, lương huyết, thanh phế vị nhiệt…

-Đơn bì: thanh huyết, tán ứ huyết….

Gia giảm:

-Nếu phế nhiệt nặng gia thêm: Tang bạch bì, Tri mẫu.

-Nếu phế táo nhiệt ho nhiều gia Qua lâu bì, Xuyên bối…

-Nếu âm hư sốt về chiều gia Thanh hao, Miết giáp, Địa cốt bì…

-Nếu viêm phế quản sốt ho gia thêm Ngưu bàng tử, Hạnh nhân.

Phụ phương:

+ Trị xuất huyết, can hoả phạm phế phối hợp Bài (Đại Sài Hồ “Thương hàn luận”gia giảm). Râu ngô 20g, Bạch thược 18g, Sài hồ 12g, Nhân trần 16g, Bồ công anh 30g, Huyền hồ 14g, Cỏ mực 16g, Chỉ thực 10g, Uất kim 14g. Sắc uống. Tác dụng: Sơ can giải uất, kiện tỳ, dưỡng huyết. trị chứng can phế nhiệt xuất huyết.

+ Trị xuất huyết, can hoả phạm phế phối hợp Bài (Nam dược Chỉ huyết ẩm kinh nghệm MP). Cỏ mực 15g, Kiếm thực 14g, Ngưu tất 14g, Táo nhân 10g, sao đen, Lạc tiên 12g, Phục thần 12g, Trạch tả 10g, Mã đề 10g, Hoàng kỳ 14g, Trần bì 10g. Tác dụng;Thanh nhiệt, chỉ huyết, am thần.

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com