U55.651 Yêu cước thống;  G57.0Tổn thương dây thần kinh hông to- U52091 Huyết hư;  D53 Các thiếu máu dinh dưỡng khác.

Theo YHCT đau lưng còn gọi “yêu thống”, là một trong những chứng thuộc phạm vi chứng tý. Nguyên nhân là do phong hàn thấp xâm nhập vào hệ cân cơ kinh lạc gây bế tắc vận hành kinh khí gây đau. Cũng có thể do lao động quá sức, sai tư thế mất thăng bằng hoặc tổn thương cân cơ, xương khớp như thoái hoá đốt sống, dị dạng đốt sống cũng có thể do công năng can thận suy giảm không nuôi dưỡng được xương khớp, cân cơ lâu ngày gây đau.

Chủ chứng đau lưng do thận dương hư: thường biểu hiện đau thắt lưng chân yếu run,  được nghỉ ngơi thì bệnh giảm, tiểu nhiều, tiểu trong, tiểu không tự chủ, có khi chân phù, sắc mặt nhợt, chân tay lạnh, lưỡi nhợt. Mạch trầm, trầm nhược tế.

Theo YHHĐ Đau thắt lưng có thể là triệu chứng của thoát vị đĩa đệm thắt lưng, thoái hóa cột sống thắt lưng cho tuổi già, lao cột sống thắt lưng, viêm cột sống thắt lưng có thể do vi trùng hoặc bệnh viêm dính cột sống (di truyền), vẹo cột sống, ung thư di căn cột sống thắt lưng, gãy xương sống thắt lưng...

Phép trị: ôn bổ thận dương, ích cơ xương.

Dưới đây là bài thuốc Đông y phòng trị đau thắt lưng,  thận dương suy.

Bài Hữu Quy Hoàn

Phương thuốc:

Thục địa                      32g

Hoài sơn                      18g

Sơn thù                        12g

Kỷ tử                           16g

Đỗ trọng                      16g

Thỏ ty tử                      16g

Phụ tử                          8g

Nhục quế                     6g

Đương quy                   12g

Lộc giác giao               16g

Đây là bài (Hữu quy hoàn “Cảnh nhạc toàn thư” gia giảm). Tán bột mịn làm hoàn hoặc làm thuốc thang sắc uống.

Tác dụng: Ôn bổ thận dương, điền bổ tinh huyết, trị thận dương bất túc, mệnh môn hỏa suy, bệnh lâu ngày khí suy, tinh thần uể oải, sợ lạnh, chân tay lạnh, liệt dương, di tinh, dương suy khó có con, đại tiện lỏng, hoặc đi cầu sống phân, lưng gối đau mỏi, chân phù thũng, mạch trầm tế.

Phân tích phương thuốc:

-Nhục quế, Phụ tử, Lộc giác giao ôn bổ thận dương, điền tinh bổ tủy.

-Thục địa, Sơn thù, Hoài sơn, Thỏ ty tử, Câu kỷ , Đỗ trọng tư âm ích thận, dưỡng can bổ tỳ. Đương quy bổ huyết dưỡng can.

Gia giảm:

-Nếu tay chân lạnh nhiều do khí hư gia, Nhân sâm.

-Nếu đại tiện lỏng gia Bổ cốt chi, Ngũ vị tử, Nhục đậu khấu.

-Nếu ăn uống kém do tỳ vị hư hàn gia: Đảng sâm, Can khương.

-Nếu tiểu nhiều không tự chủ gia Khiếm thực, Bá tử nhân.

-Nếu chân yếu gia ba kích.

Phụ phương:

+ Trị đau thắt lưng do thận dương suy phối hợp Bài (Bát Vị Hoàn gia giảm theo“Hải Thượng”). Thục địa 20g, Hoài sơn 18g, Đơn bì 12g, Sơn thù 14g, Phục linh 18g, Trạch tả 10g, Nhục quế 8g, Phụ tử 6g, Lộc nhung 12g, Đỗ trong 14g, Ngưu tất 14g, Trạch tả 10g, Tác dụng: Trị chứng đau lưng dù có phân ra nhiều thể chứng không ngoài tạng thận  nên dùng bài này.

+ Trị thận dương hư lưng gối yếu Bài (Tán Dục Đan gia giảm “Y Lược giải ẩm”). Thục địa 20g, Đương quy 14g, Đỗ trọng 14g, Ba kích 12g, Nhục thung dung 12g, Dâm dương hoắc 12g, Xà sàng tử 12g, Nhục quế 4g, Bạch truật 12g, Câu kỷ tử 12g, Tiên mao 12g, Sơn thù 12g, Phỉ tử 12g, Phụ tử 4g, Nhân sâm 12g, Lộc nhung 12g. Làm viên hoặc sắc uống.. Tác dụng: trị thận dương hư, liệt dương, lưng gối mỏi.

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com