Mã bệnh U54.211 Thất miên; F51.0 Mất ngủ do nguyên nhân vô cơ- I24 Bệnh tim do thiếu máu…

      ĐYMP- Mất ngủ có rất nhiều nguyên nhân thể chứng. Nếu mất ngủ mà  kèm thêm triệu chứng như đau đàu, đầu nặng căng tức choáng váng, hông bụng đầy buồn, không muốn ăn, tâm phiền nóng nẩy hay cáu gắt, chua đắng miệng, mạch huyền hoạt đây thuộc chứng mất ngủ mất ngủ thể can đởm uất hỏa trong Y học cổ truyền. Nguyên nhân phần nhiều vốn can huyết nhiệt do tinh chí căng thẳng, hay ăn chất béo, ngọt, khó tiêu, rượu bia, cà phê chất kích thích đều có thể sinh can đờm uất nhiệt. Hải thượng Lãn Ông cho rằng “Mất ngủ đều bởi âm huyết có thiếu, ba tạng tâm, can, tỳ đều bị tổn thương”. Dưới đây là bài thuốc Đông y thường dùng chữa mất ngủ do can đởm uất nhiệt.

   Chứng mất ngủ do can đởm uất hỏa, mà hay căng thẳng thần kinh: dùng Bài Tiêu Giao Tán “Hòa tể cục phương” gia giảm gồm: Sài hồ 12g, Đương qui 16g, Bạch thược 20g, Bạch truật 12g, Bạch linh 14g, Chích thảo 6g, Bạc hà 12g, Lạc tiên 16g, Liên tâm 12g.

Cách dùng: Sắc hoặc làm hoàn uống.

Tác dụng: Sơ can giải uất, kiện tỳ, dưỡng huyết an thần… trị chứng mất ngủ tinh thần mệt mỏi, ngực sườn đau trướng, đau đầu, hoa mắt, kém ăn, kinh nguyệt không đều do can khí bất thông và tỳ khí suy.

Gia giảm: Nếu tiểu đêm nhiêu mất ngủ gia Hắc đậu 20g, Ich trí nhân 10g. Nếu người gầy huyết hư gia Thục địa 20g, Sinh địa 20g. Nếu nóng nhiều cầu táo khó miệng khô đắng gia Đơn bỉ 12g, Chi tử 10g.

Kiêng kỵ: Chứng âm hư vị nhiệt, cầu táo, miệng khô khát.

      Chứng mất ngủ do can đởm uất hỏa mà bụng đầy miệng đắng nhiều: dùng Bài Ôn đởm thang gia giảm gồm: Bán hạ12g, Bạch linh14g, Chỉ thực10g, Trúc nhự 18g, Lạc tiên 12g, Chi tử 12g, Hoàng liên12g, Trần bì12g, Cam thảo 8g, Sinh khương 12g, Đại táo 12g, Táo nhân 12g.

Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang hoặc hoàn uống.

Tác dụng: Thanh đởm hòa vị, tiêu đàm, an thần… trị chứng đởm hư đàm nhiệt xông lên, gây bứt rứt khó ngủ, ngực đầy tức, miệng đắng nôn đàm, ăn kém, khó ngủ, bụng đầy, váng đầu, tim hồi hộp, người béo phị, đau tức ngực do đàm thấp.

Gia giảm: Nếu nóng bứt rứt khó ngủ miệng khô khát gia Liên tử tâm 12g, Trúc diệp tâm 16g, Trúc lịch 16g. Nếu ngủ ít hay mơ gia Lạc tiên 16g…Nếu miệng khô khát gia Hắc đậu 20g, Liên ngẫu ngó sen 20g, Liên diệp 14g.

Không chỉ định: Can dương hư tình chí u uất, rầu rĩ không vui, hay sợ hãi, khó ngủ.

   Chứng mất ngủ do can đởm uất hỏa mà đau đầu chóng mặt nhiều: dùng Bài Thiên ma câu đằng ẩm gia giảm gồm: Thiên ma14g, Câu đằng14g, Chi tử12g, Thạch quyết minh 20g, Hoàng cầm12g, Ngưu tất 12g, Ích mẫu12g, Tang ký sinh14g, Hà thủ ô14g, Bạch linh14g, Lạc tiên 14g, Táo nhân 14g.

Cách dùng: Sắc uống, hoặc làm hoàn uống.

Tác dụng: Bình can tức phong, tư âm thanh nhiệt… phòng trị các chứng nội phong, chứng đai đầu, ù tai, hoa mắt, khó ngủ, huyết áp cao, hoặc chứng bán thân bất tọai.

Gia giảm: Nếu miệng khô khát gia Huyền sâm 12g.. Nếu mắt yếu gia cúc hoa 12g… huyết áp cao đau đầu nhiều gia Hạ khô thảo 14g.

Không chỉ định: Chứng hư hàn, huyết áp thấp, tình chí u ất mất ngủ.

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com