Kinh nguyệt trước ngày định kỳ

   Kinh nguyệt trước ngày định kỳ bệnh chứng thường gặp nhất là người nóng nhiệt. Nếu để lâu không trị có thể phát sinh nhiều bệnh do hỏa, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe sinh sản của phụ nữ.

   Chững bệnh này có nhiều nguyên nhân: Nếu kinh trước kỳ mà ra nhiều, sắc tía, sắc đen là huyết nhiệt hỏa thịnh. Nếu kinh ra trước kỳ mà có ít vài giọt là do âm huyết hư. Nếu đau bụng lẫn hoàn cục là huyết ứ. Theo Đông y, phụ nữ có kinh trước ngày định kỳ phần nhiều do huyết nhiệt hỏa thịnh, huyết vận hành nhanh, do âm hư hỏa thịnh, vì huyết nhiệt ứ. Bệnh liên quan tới nội nhiệt, hay ăn vị mặn, cay nóng quá, hoặc lạm dụng vị ngọt béo, khó tiêu sinh huyết nhiệt huyết ứ.

   Phép trị bổ âm mát huyết, bổ thủy chế hỏa, thông ứ, tránh vị phá huyết, tuy có hỏa thịnh nhưng cũng vì thủy hư, tránh vị cay tân tán, lợi tiểu hại âm huyết và cũng hạn chế vị đắng lạnh để giáng hỏa mà tổn thương dương khí. Tinh thần nên thanh tịnh, tránh tức giận thái quá, can hỏa càng vượng mà huyết vong hành xuất huyết. Bệnh lâu không trị hỏa càng thịnh có thể gây hàng trăm thứ bệnh chứng do hỏa. Tài liệu gần đây còn cho biết kinh sớm kỳ có thể do viêm nhiễm phụ khoa, tăng hormon, u xơ tử cung, dùng thuốc tránh thai, cao huyết áp… Dưới đây là bài thuốc chữa kinh trước kỳ rất hay và không có tác dụng phụ.

- Kinh nguyệt trước kỳ do âm huyết hư hỏa thịnh: Nếu người nóng, khô khan lâu ngày thì dùng bài Bổ thủy điều kinh thang gồm sinh địa 30g, hoài sơn 18g, đơn bì 20g, sơn thù 14g, đương quy 12g, bạch thược 14g, ngưu tất 12g, mạch môn 14g, ngũ vị 12g, phục linh 12g. Sắc hoặc làm hoàn uống.

Tác dụng: Bổ thận thủy dưỡng can huyết, bổ thủy chế hỏa. Chữa chứng kinh trước kỳ vì âm huyết hư, hỏa thịnh mà huyết vận hành nhanh, kinh sớm kỳ ra ít, hoặc chứng âm huyết hư vài tháng có kinh một lần, có kinh phát sốt, hết kinh sớm, mắc chứng đau đầu, chóng mặt, ù tai, khó ngủ, đau lưng mỏi gối. Bài này có thể gia giảm: Nếu người gầy, kinh ít, kinh bế gia thục địa, bạch thược. Nóng sốt về chiều gia hoàng bá, tri mẫu. Chân lạnh, kinh màu lợt do hư hỏa gia nhục quế 6g, phụ tử 4g. Chưa tới kỳ mà kinh ra nhiều thì gia thêm hải phiêu tiêu, bạch chỉ, sài hồ, ngũ vị 12g.

Kiêng kỵ: Chứng dương khí hư sợ lạnh, huyết hàn kinh sau kỳ màu lợt, chứng tỳ hư bụng đầy trướng, chứng đi cầu lỏng, nhiều đàm, mạch trầm trì vô lực.

- Chứng kinh nguyệt trước kỳ do huyết nhiệt: Nếu người nóng, đêm nóng nhiều hơn nên dùng bài Lưỡng địa thang gia giảm gồm: Sinh địa 40g, địa cốt bì 12g, huyền sâm 40g, a giao 12g, mạch môn 20g sắc uống.

Tác dụng: Bổ âm, mát huyết, giáng hỏa, chữa chứng kinh trước kỳ vì âm huyết hư hỏa thịnh, chứng huyết nhiệt vận hóa nhanh, kinh thấy trước kỳ, chứng huyết nhiệt huyết táo, băng lậu. Nếu người nóng, kinh ra nhiều (thực chứng khí huyết đều thịnh) gia hoàng bá, thanh cao, đơn bì, bạch linh bỏ huyền sâm, a giao, mạch môn. Kiêng kỵ: Chứng hỏa suy chân tay lạnh, kinh sau ngày định kỳ màu lợt, chứng huyết hư hàn da mét, tràng vị yếu dễ đầy bụng tiêu chảy, mạch trầm trì vô lực.

- Trị chứng kinh nguyệt trước kỳ huyết nhiệt ứ: Nếu đau bụng ra huyết cục do huyết ứ thì dùng bài Tứ vật đào hồng gia giảm gồm đương quy 20g, xích thược 16g, xuyên khung 20g, sinh địa 30g, đào nhân15g, hồng hoa 10g sắc uống, liều 3 - 5 thang.

Tác dụng: Bổ huyết, hoạt huyết, điều kinh. Chữa chứng kinh trước kỳ, đau bụng vì huyết ứ trệ, hoặc chứng huyết nhiệt kinh chưa tới kỳ đã ra, chứng huyết trệ, huyết táo… Nếu bụng đau lạnh gia thêm hương phụ, chỉ xác. Mệt mỏi, có khí hư gia nhân sâm. Người như nóng sốt về chiều, sốt do âm hư gia đơn bì 14g, địa cốt bì 12g. Rong huyết gia a giao, hòe hoa, hạn liên thảo, hoặc liên phòng. Kinh ra đầm đìa tháng nhiều tháng ít gia hoàng kỳ, tục đoạn, a giao. Sợ lạnh ngoại cảm gia sài hồ, quế chi. Kinh như nước đậu đen gia hoàng cầm, hoàng liên.

Kiêng kỵ: Chứng huyết hàn kinh sau kỳ có ít, màu lợt, chứng tỳ hư đại tiện lỏng, mạch trầm trì.

Lương y Phan Thị Thạnh 

(khoahocdoisong.vn) - 13:00 02/05/2020