U55.491 Đầu thống; G45 Cơn thiếu máu não thoáng qua…

Theo YHCT đầu là nơi hội tụ mọi phần dương, nơi chứa não bộ, khí huyết của lục phủ ngủ tạng đều hội tụ ở đó nên ngoại cảm hay nội thương đều có thể gây đau đầu.  Nếu đau do ngoại cảm thường khởi phát nhanh, đau liên tục, thời gian đau ngắn. Nếu đau do nội thương khởi phát đau từ từ, lúc đau lúc nghỉ. Sách Hải Thượng Lãn Ông cho rằng chứng đại đầu thống (đau đầu quá mạnh) nếu người yếu lắm không nên dùng thuốc lạnh và mát, chỉ dùng bài “Lục vị” bội nhiều thục địa, đơn bì, trạch tả thêm huyền sâm, ngưu tất, nếu hỏa mạnh thêm tri mẫu, hoàng bá.Đau đầu nội thương huyết hư. Biểu hiện đau đầu, chóng mặt, đau ê ẩm, mệt đau tăng, hồi hộp mất ngủ, tinh thần mệt mỏi, yếu sức, ăn uống kém, mạch như nhược.

Theo THHĐ có rất nhiều nguyên nhân như đau đầu thứ phát là các bệnh như sốt, chấn thương, bệnh về mạch máu, chuyển hóa, viêm nhiễm thần kinh, tai, mắt, mũi, họng, bệnh răng hàm mặt, do dùng thuốc, do môi trường. Đau đầu nguyên phát thường là đau nửa đầu (migraine), đau đầu từng chùm, đau đầu do stress (căng thẳng, co cơ vv)

Phép trị: bổ huyết thanh can giáng hỏa, chỉ thống.

Dưới đây là bài thuốc Đông y phòng trị đau đầu, huyết hư.

Bài Tứ vật thang

Phương thuốc:

Thục địa                      30g

Đương quy                  16g

Xuyên khung              18g

Bạch thược                 14g

Cẩu kỷ                         14g

Cúc hoa                       14g

Mạch môn                   12g

Ngũ vị tử                     14g

Ngưu tất                      12g

Đại táo                        12g

Sinh khương               12g

Cam thảo                     6g

Đây là “Bài Tứ vật thang “Hòa tể cục phương” gia giảm”. Sắc uống ngày một thang.

Tác dụng:  bổ huyết thanh giáng hỏa chủ trị: đau đầu chóng mặt, ù tai do huyết hư.

Giải thích bài thuốc:

-Đương qui, thục địa dưỡng huyết, bổ huyết.

-Xích thược, Xuyên khung phối hợp hoạt huyết thông kinh.

-Nếu huyết nhiệt gia Đơn bì, Liên kiều, Địa cốt bì.

-Cẩu kỷ: bổ can thận thêm tinh huyết, sáng mắt…

-Cúc hoa: thanh nhiệt giáng hỏa.

-Mạch môn: dưỡng âm nhuận phế thanh hỏa….

-Ngủ vị tử: liễm phế tư thận sinh tân dịch…

-Ngưu tất: dẫn hỏa đi xuống..

-Cam thảo, Đại táo hòa dược.   

 Gia giảm:

-Nếu đau nhiều bên trái do âm huyết hư tăng , Sinh địa, Đương quy..

-Nếu đau bên phải ăn kém do tỳ khí hư gia Đảng sâm, Hoàng kỳ

-Nếu đau đỉnh đầu do can hỏa vương tăng Ngưu tất bắc, Cúc hoa..

Phụ phương:

+ Trị đau đầu âm huyết hư phối hợp Bài (Lục Vị Hoàn gia giảm “Hải Thượng”) Thục địa 30g, Hoài sơn 18g, Sơn thù 14g, Đơn bì 16g, Phục linh 10g, Trạch tả 8g, Huyền sâm 12g, Ngưu tất 12g, Tri mẫu 12g, Hoàng bá 12g. 

+ Trị đau đầu do huyết hư phối hợp bài (Tứ vật thang gia giảm Kinh nghiệm MP). Thục địa 25g, Đương quy 14g, Xuyên khung 14g, Bạch thược 14g, Cẩu kỷ 12g, Cúc hoa 12g, Mạch môn 12g, Ngưu tất 12g, Ngủ vị 10g, Hạ khô thảo 14g, Cam thảo 4g, Đại táo 12g. Tác dụng bổ huyết khu phong, thanh hỏa trấn thống…

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com