Theo YHCT đau thắt lưng hông phần nhiều do “chấn thương, viêm nhiễm hoặc thoái hoá theo tuổi tác…” khi gặp tác nhân bất lợi như nhiễm phong hàn, sang thương, người có tuổi khí huyết suy kém, có thể đau thắt lưng tái phát hoặc đau theo rễ thần kinh lan xuống chân.

    Đau đau thắt lưng hông ( thần kinh tọa) do phong hàn thấp tý…Biểu hiện  đau sau khi bị lạnh, mưa, phần nhiều đau tê đau mỏi được nghỉ ngơi bệnh cũng không đỡ, gặp lạnh đau tăng, chất lưỡi nhợt rêu lưỡi trắng dầy. Mach trầm khẩn.

   Theo YHHĐ Đau thắt lưng có thể là triệu chứng của thoát vị đĩa đệm thắt lưng, thoái hóa cột sống thắt lưng cho tuổi già, lao cột sống thắt lưng, viêm cột sống thắt lưng  có thể do vi trùng hoặc  bệnh viêm dính cột sống ( di truyền), vẹo cột sống, ung thư di căn cột sống thắt lưng, gãy xương sống thắt lưng...

  Dưới đây là bài thuốc cổ phương gia giảm thường dùng đau thần kinh tọa, phong hàn thấp tý.

Đây Là (Bài Độc Hoạt Ký Sinh “Thiên kim phương” Gia giảm): 

Phương thuốc gồm:

Sinh địa          20g  

Đương quy     18g

Xuyên khung 16g   

Xích thược      14g

Đảng  sâm      14g   

 Phục linh        16g

Đỗ trọng        16g     

Ngưu tất         12g

Độc hoạt        10g    

Tang ký sinh   16g

Tế tân              6g    

Tần giao          10g

Phòng phong  10g    

Quế chi          12g

Cam thảo         6g     

Đại táo           12g

Sắc uống hoặc làm hoàn uống.

Tác dụng: Trừ phong thấp, giảm đau, dưỡng can thận, bổ khí huyết. bài thuốc có tác dụng vừa trị tiêu, vừa trị bản, vừa phò chính khu tà, là một phương thường dùng đối với chứng phong hàn thấp tý. Bài rất thích hợp chứng đau nữa người dưới cơ thể, đau tê, đau cố định một chổ, do phong hàn thấp tý.

Giải thích bài thuốc:

- Độc hoạt, Tang ký sinh khu phong trừ thấp, dưỡng huyết hòa vinh, hoạt lạc thông tý là chủ dược.

-Ngưu tất, Đỗ trọng,Thục địa bổ ích can thận, cường cân tráng cốt.

-Xuyên khung, Đương qui, Thược dược bổ huyết, hoạt huyết.

-Đảng sâm, Phục linh, Cam thảo ích khí kiện tỳ trừ phong thấp.

-Quế chi, Tần giao, Phòng phong phát tán phong hàn thấp.

 Các vị thuốc hợp lại thành một bài thuốc có tác dụng vừa trị tiêu, vừa trị bản, vừa phò chính khu tà, là một phương thường dùng đối với chứng phong hàn thấp tý.

Gia giảm:

-Nếu đau lâu ngày chứng hàn tý gia phụ tử 6g, Thiên niên kiện…

-Nếu tay chân lạnh thận khí hư bỏ Bạch thược thay Bạch truật…

-Nếu đau nhiều gia Tam thất tác dụng tiêu sưng, giảm đau…

-Nếu lanh đau tăng gia phụ tử 4-6g tác dung; ôn kinh tán hàn chỉ thống…

Phụ phương:

  + Trị đau thần kinh tọa, phong hàn thấp tý phối hợp Bài (Đại Phòng Phong Thang“Thái Bình Thánh Huệ Phương” gia giảm). Bạch thược 14g, Bạch truật 12g, , Đảng sâm 14g, Đỗ trọng 14g, Hoàng kỳ 14g, Khương hoạt 10g, Ngưu tất 14g, Nhục quế 6g, Phòng phong 10g, Phụ tử (chế) 6g, Thục địa 20g, Xuyên khung 14g,Chích thảo 6g . Tác dụng: Bổ khí huyết, thông huyết, tráng cân cốt, trừ hàn thấp, trục lãnh khí. Trị chứng “ Hạc tất phong”đầu gối sưng to, cơ teo nhão.

   + Trị đau thần kinh tọa, phong hàn thấp tý phối hợp Bài “ Dương Hòa Thang “Ngoại khoa toàn sinh tập” gia giảm).Thục địa 20g, Đương quy 14g, Xuyên khung 14g, Bạch giới tử 14g, Nhục quế 6g, Ma hoàng 12g, Đảng sâm 14g, Hoàng kỳ 14g,  Cam thảo 4g, Sinh khương 12g. Sắc uống. Tác dụng: ôn dương, bổ huyết, tán hàn, thông mạch. trị các chứng âm thư, lưu chú, hạc tất phong, mun lở dị ứng thuộc chứng âm hàn. Bài không dùng trong trường hợp chứng nhọt lở, sưng đau đỏ hoặc âm hư có nội nhiệt hoặc chứng âm thư đã lỡ lóet.

+Trị đau thần kinh tọa, phong hàn thấp tý phối hợp  Bài (Bát Vị Hoàn gia giảm theo “Hải Thượng”). Thục địa 20g, Hoài sơn 18g, Đơn bì 12g, Sơn thù 14g, Phục linh 18g, Trạch tả 10g, Nhục quế 8g, Phụ tử 6g, Đỗ trong 14g, Ngưu tất 14g, Đương quy 14g, Bạch thược 14g. Tác dụng ôn bổ can thận mạnh gân xương.

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com