Mã bệnh U59.051 Háo suyễn; J45 Hen- U59.171 Khái thấu; J98 Bệnh hô hấp khác…

     Theo YHCT Phế khí bất túc thì khí ít không đủ để thở, tai điếc họng khô. Phế khí thực thì bị suyễn, ngực tức đầy, phải ưỡn người mà thở. Bệnh thường gặp ở người già. Thận là gốc của khí, Thận yếu không thu nạp được khí vì vậy sinh ra thở ngắn, cử động mạnh thì thở nhiều.

     Theo Sách Hải Thượng cho rằng chứng thở suyễn ngược lên, nếu người khỏe thời chỉ hành khí giáng khí là đủ, những người hư yếu thời phải liễm trở xuống, thủy suy thời uống bài “Lục vị” hỏa hư thời uống bài “Bát vị” bội vị Phục linh, cũng thêm Mạch môn, Ngũ vị, Ngưu tất.

Háo suyễn do Thận khí hư: Do Thận Hư: Hô hấp yếu, khi cử động mạnh thì thở nhiều, cơ thể gầy ốm, ra mồ hôi, chân tay lạnh, sắc mặt xanh, có khi tay chân và mặt phù nhẹ, tiểu ít, hay mơ, hồi hộp, lưỡi nhạt, mạch Trầm.

     Theo YHHĐ Hen phế quản là tình trạng viêm mãn tính đường dẫn khí (phế quản) gây nên phù và chít hẹp đường thở dẫn tới hiện tượng khó thở, khò khè. Khi gặp tác nhân như (Viêm, Co thắt phế quản, dị ứng…) tình trạng chít hẹp đường thở gia tăng càng gây khó thở, thậm chí không thở được của người bệnh, được gọi là lên cơn hen.

Phép trị: bổ thận khí, nạp khí, thông phế thận.

Dưới đây là bài thuốc Đông y phòng trị háo suyễn, do thận khí hư.

Bài Bát Vị hoàn

Phương thuốc:

Can địa hoàng             32g

Sơn thù                       16g

Bạch linh                     12g

Sơn dược                    16g

Trạch tả                       12g

Đơn bì                         12g

Phụ tử                         6g

Nhục quế                     6g

Đây Là (Bài bát vị hoàn gia giảm). Tán làm hoàn hoặc sắc uống.

Tác dụng: tư bổ thận dương.

Giải thích bài thuốc:

-Thục địa tư thận dưỡng tinh là chủ dược.

-Sơn thù dưỡng can sáp tinh.

-Sơn dược bổ tỳ cố tinh.

-Trạch tả thanh tả thận hỏa giảm bớt tính nê trệ của Thục địa.

-Đơn bì thanh can hỏa giảm bớt tính ôn của Sơn thù.

-Bạch linh kiện tỳ trừ thấp giúp Hoài sơn kiện tỳ.

-Phụ tử nhục quế bổ dương

Gia giảm:

-Nếu ho khan đàm vàng phế nhiệt gia Mạch môn 12g.

-Nếu bứt dứt môi đỏ tâm nhiệt mà táo gia Huyền sâm 8g.

-Nếu đói ăn không được cầu táo tỳ nhiệt gia Thược dược 8g, Cát căn.

-Nếu có nóng sốt về chiều ra mồ hôi nhiều gia Địa cốt bì 8g.

-Nếu đầu nóng chân lạnh do thực hạ hư gia Ngưu tất 8g.

-Nếu chân lạnh do hư hỏa bốc lên gia: Hoàng kỳ 14g, Ngũ vị 10g.

-Nếu  họng đau bỏ Phụ tử, Quế  gia Ngủ vị 12g, Nhân sâm 12g, Mạch môn 14g. (Bài Thất Vị Đố Ky Hoàn)

-Nếu chân không ấm thận

Phụ phương:

+ Háo suyễn do thận khí hư phối hợp Bài (Lục Vị gia giảm theo “Hải Thượng”). Thục địa 20g, Sơn dược 18g, Đơn bì 12g, Sơn thù 14g, Phục linh 18g, Trạch tả 10g, Ngưu tất 12g. Mạch môn 12g, Ngũ vị 10g thận khí hư thêm Nhục quế 6g, Phụ tử 6. Trị chứng thở xuyễn lâu người hư yếu nên dùng bài này.

+Trị ho suyễn do thận hư phối hợp bài (Hữu Quy Ẩm gia giảm).Thục địa 20g, Hoài sơn 18g, Đơn bì 12g, Sơn thù 16g, Phục linh 12g, Trạch tả 12g, Quế chi 12g, Nhân sâm 12g, Cẩu kỷ 14g, Đỗ trọng 14g, Cam thảo 4g, Phụ tử 4g, Trần bì 10g. Tán bột làm hoàn, hoặc sắc uống. Tác dụng tri suyễn người có tuổi do thận khi hư.

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com