NGÔ CÔNG 

TÊN GỌI KHÁC: Con rết

TÊN KHOA HỌC: Scolopendra morsitans L

-MTDL: Ngô công là con rết. Nên chọn nguyên con, khi bắt được rết tẩm rượu phơi khô hoặc ngâm rượu để dùng. Nên chọn con dài 7 - 15cm đầu vàng, lưng đen, chân bụng đỏ vàng là tốt. Ngày dùng 2 - 6g.

-XXDL: Thường sống hoang dại nơi ẩm, gỗ cây mục, khắp ba miền ở ta và nhiều nước khác trong khu vực.

-TVQK: Vị cay, tính ôn, có độc. Vào kinh Can.

-CDCT: Trừ phong, dẹp cơn kinh, giải độc rắn. Chủ trị: kinh giản, chứng co giật, bệnh uốn ván rốn, cấm khẩu, tràng nhạc, chốc đầu, sưng tấy, rắn cắn.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC: Toàn con Rết có 2 loại nọc độc giống như nọc độc của con ong, tức là giống như chất Histamin và Protid tán huyết. Ngoài ra, còn có Delta-Hydroxylysine, Taurine, acid amin, dầu mỡ, Cholesteron. Formic acid, Delta-Hydoxylysine, Histidine, Arginine, Ornithine, Lysine, Glycine, Alanine, Valine, Tyrosine, Leucine, Phenylanine, Serine, Taurine, Glutamine.  Myrisitc acid, Palmitic acid, Oleic acid, Linoleic acid, Arachidic acid, Palmitoleic acid.

PHƯƠNG THUỐC NGÔ CÔNG CHỦ TRỊ:

- Trị uốn ván: Ngô công, Nam tinh (chế), Phòng phong, Bong bóng cá, lượng bằng nhau. Tán bột. Mỗi lần uống 2-4g với rượu (Ngô Công Tán - Sổ Tay Lâm Sàng Trung Dược).  

   - Trị liệt mặt: Bạch chỉ 20g, Nam tinh 3 hột, Ngô công 3 con. 1 con nướng với mật, 1 con tẩm rượu, 1 con nướng, Nam tinh, mỗi hột bổ ra làm 4 miếng, bỏ 1 miếng đi, còn lại 3, bào chế giống chế Ngô công bên trên. Tán bột. Cho ít Xạ hương vào, trộn đều. Uống 4g với rượu chưng, sau bữa ăn. (Tam Công Tán – Y Phương Loại Tụ).

   - Trị lao hạch do khí uất đờm ngưng gây ra: Bạch giới tử 15g, Ngô công 30g, Toàn yết 100g. Tán bột, phân thành 30 gói. Mỗi gói làm hai phần. Mỗi phần trộn với một quả trứng gà, trộn đều, chưng cho chín ăn. Mỗi ngày ăn 1 lần. 30 ngày là 1 liệu trình. Tác dụng: Lợi khí, hóa đờm, tiêu thũng, tán kết. (Kê Nội Kim Tán II – Chưng Trị Chuẩn Thằng).

   - Co giật cấp và mạn hoặc cơn co cứng biểu hiện như co thắt, co giật chân tay: Ngô công 4g (bỏ chân, sao vàng), Toàn yết 4g, Bạch cương tàm 8g, Câu đằng 8g. Các vị sao vàng tán bột uống mỗi lần 8-10g, hoặc sắc uống. (Kinh Nghiệm Dân Gian)

   - Liệt mặt: Ngô công, Toàn yết, Bạch cương tằm, Bạch phụ tử trong bài (Khiên Chính Tán).

   - Trị  trẻ em cấp kinh (kinh giật cấp tính): Ngô công (bỏ chân, sao vàng), Đơn sa, Khinh phấn. Tán nhỏ, mỗi lần dùng 1,2 phân uống với nước sôi (Vạn Kim Tán - Thánh Huệ Phương).

   - Trị trúng phong liệt mặt: Toàn yết 3g, Bạch phụ tử 10g, Bạch cương tằm 10g. Tán bột. Ngày uống 2-3 lần, mỗi lần 3g với rượu (Khiên Chính Tán – Dương Thị Gia Tàng Phương).

  - Trị trẻ nhỏ co giật, uốn ván, động kinh, liệt mặt: Ngô công, Toàn yết, Chu sa, lượng bằng nhau, tán bột. Mỗi lần uống 0,5 – 1,5g với nước ấm (Sổ Tay Lâm Sàng Trung Dược).  

   PHẦN THAM KHẢO:

    - Hai loại Ngô công và Toàn yết: Ngô công chống co giật, giảm đau mạnh nhưng có độc mạnh, vì vậy dùng uống thường dùng Toàn yết, còn Ngô công thì dùng ngoài nhiều hơn  (Hiện Đại Thực Dụng Trung Dược).

   - Bào chế để uống: Rửa sạch, bỏ đầu, đuôi và chân. Tẩm rượu cho mất mùi  hôi, rồi lại tẩm gừng, sao với gạo nếp (gạo đã tẩm ướt) khi gạo vàng đều  là được hoặc gói vào lá sen rang lên, khi lá sen vàng là được. Sau đó tán  bột đựng lọ kín. 

   -Bào chế để dùng ngoài: Dùng ngoài thì để cả con Ngâm rượu 90oC càng lâu càng tốt để trị mụn nhọt.

- Làm cao dán ngoài thì đun sôi dầu và sáp ong rồi cho bột ngô công tán nhỏ vào quấy đều lên. Cho vào lọ rộng miệng để nguội, hoặc có thể phối hợp với con bọ hung, đồng lượng, cả hai con đều tán bột, nấu như trên.

KIÊNG KỴ: Thuốc có độc, không được dùng quá liều. Phụ nữ có thai không dùng.

Dongyminhphuc.com