-MTDL: Thương truật dùng thân rễ. Nên chọn củ to, cứng, chắc, không râu, chỗ gẫy nhiều đốm, mùi thơm nồng, chỗ gẫy để lâu có thể kết tủa tinh thể như lông trắng là loại tốt. Ngày dùng: 4 - 9g.

-XXDL: Thương truật đã được di thực vào Việt Nam nhưng chưa phát triển, phần nhiều còn được nhập từ Trung Quốc.

-TVQK: Vị cay, đắng, có mùi thơm, tính ôn. Vào Tỳ, Vị.

-CDCT: Kiện tỳ táo thấp, phát hãn, trừ phong thấp, minh mục. Chủ trị: Các chứng thấp trở trung tiêu, tiết tả, bụng đầy tích trệ, quáng gà, mắt khô vv.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC: Chủ yếu có chứa chất Atractylol, hinesol, beta-eudesmol. vv…

PHƯƠNG  THƯƠNG TRUẬT CHỦ TRỊ:

   - Trị lưng, chân đau, tiểu trường sán khí: Bạch linh 160g, Thương truật 640g, Tiểu hồi 160g, Xuyên tiêu 160g. Làm hoàn, to bằng hạt, Ngô đồng lớn, mỗi lần uống 50 – 70 viên với rượu ấm. Tác dụng: Ôn thận, tán hàn, trừ thấp, chỉ thống. (Thương Truật Hoàn– Thụy Trúc Đường Kinh Nghiệm Phương)

   - Trị bụng đầy chậm tiêu: Thương truật, Hậu phác, Trần bì, các vị đều nhau. Tán nhỏ, mỗi lần dùng khoảng 12g / 3 lần, uống với nước ấm. (Bình Vị Tán).

   - Trị chứng Tỳ thấp, tiêu chảy, ăn uống được, tiêu sống phân: Thương truật 80g, Bạch thược 40g, Hoàng cầm 20g, Quế 8g. Tán bột, mỗi lần uống 12g với nước cơm. (Hòa Tễ Cục phương).

   - Chữa các loại uất, bụng ngực đầy nuốt chua, nôn, ăn uống không tiêu: Thương truật 12g, Hương phụ 12g, Xuyên khung 12g, Thần khúc 12g, Chi tử (sao) 12g. Tán bột làm hoàn hoặc sắc uống ngày 1 thang. Công dụng: Hành khí giải uất. (Việt Cúc Hoàn).

   - Trị viêm khớp đau do phong hàn thấp hoặc do thấp nhiệt: Thương truật, Tần giao, Tỳ giải, Mộc qua, Ý dĩ nhân, Tang ký sinh, Thạch hộc, Hoàng kỳ, Thục địa, Thạch xương bồ đều 10g, Quế chi 6g, Tàm sa 10g, Cam thảo 3g. Sắc uống. (Nhị diệu hoàn):

PHẦN THAM KHẢO:

   - Thương truật là thuốc chủ yếu trị thấp, đờm, vị cay mà ấm nên trừ được tà, nó được chính khí của trời đất. Sách ‘Thần Nông Bản Thảo’ chưa chia ra Thương truật và Bạch truật, đến Đào Hoằng Cảnh mới phân biệt rồi đời sau trọng dụng Bạch truật mà xem thường Thương truật. Lý Đông Viên nói rất dúng là: Khả năng bổ trung, trừ thấp thì dược lực của Thương truật không bằng Bạch truật nhưng công dụng khoan trung, phát hãn thì lại hơn. (Dược Phẩm Vậng Yếu).

KIÊNG KỴ: Tỳ Vị hư yếu, đại tiện lỏng do nội nhiệt không dùng.

Dongyminhphuc.com

Chia sẽ
Lương y: Minh Phúc / Sách Thảo Dược Quý  &  Phương Chủ Trị /  NXB Y Học