-MTDL: Hạc sắc thảo dùng quả. Nên chọn quả già chắc dài chừng 2 - 3mm, có nhiều gai cứng hình giống như con chấy to, không mối mọt là tốt. Ngày dùng 10g.  Phân biệt với cây Dã hồ la bặc, với tên Nam Hạc-Sắt.

-XXDL: Hạc sắt thảo chưa thấy trồng và khai thác ở nước ta, còn được nhập từ Trung Quốc.

-TVQK: Vị đắng, cay, tính ôn và hơi độc. Vào kinh Can.

-CDCT: Sát trùng, phúc thống do trùng tích. Chủ trị: Giun đũa, giun kim, sán vv...

THÀNH PHẦN HÓA HỌC: Chưa thấy tài liệu nghiên cứu.

PHƯƠNG THUỐC  HẠC SẮC CHỦ TRỊ:

   - Trị bụng đau do giun: Hạc sắc 8g, Hồ phấn 8g, Xuyên luyện tử 8g, Bạch phàn 4g, các vị tán bột làm hoàn khi đau uống 2g. (Hạc Sắc Tán-Phổ Tể Phương).

   - Đại trường có giun sinh ra nhiều không dứt, hết rồi lại ra (sán sơ mít), ngồi khó được dùng Hạc sắt tán bột uống nữa lượng với nước ấm. (Quái Tật Kỳ Phương).

   - Trị sán cắn đau thắt lên tim, dùng Hạc sắt 10 lượng, đâm rây trộn mật làm viên bằng hạt ngô đồng lớn, uống lúc đói 40-50 viên, trong lúc uống cử rượu thịt. (Sơ Ngu Thế Cổ Kim Lục Nghiệm Phương).

   - Trẻ con giun cắn làm đau bụng  thắt ngực, chỉ dùng đơn phương Hạc sắt tán bột, lấy thịt heo nạc nấu nước uống với thuốc, 5 tuổi một lần uống 2 phân. Giun ra thì thôi. (Lý Ráng Binh Bộ Thủ Tập Phương).

PHẦN THAM KHẢO:

   - Hiện nay trên thị trường phần lớn chỉ bán loại Nam Hạc sắt lấy từ cây Dã-hồ-la-bặc thuộc học Hoa tán, nhưng có một số tác giả của Trung Quốc loại Nam hạc sắt không bằng Bắc hạc sắt lấy từ cây Thiên danh tinh thuộc họ Cúc.

   - Hạc sắt là thuốc chủ yết để khu trùng, thường ứng dụng thông thường trên lâm sàng trong trường hợp giun đũa, giun kim, trẻ con đau bụng do trùng tích, nhưng hiện nay trên thị trường có 2 loại Hạc sắc cần nghiên cứu lại để xem loài nào có tác dụng khu trùng tốt hơn. (Trung Dược Học Giảng Nghĩa).

   - Hạc sắt là quả chín phơi khô của cây Carpessium aprotanoides Lin, căn cứ theo “Bản thảo cương mục” ghi trong “Thảo hộ, Hiển thảo loại” là quả của Thiên danh tinh có Tên khoa học vừa nêu trên, ở Trung Quốc gọi là Bắc Hạc Sắt, hình của nó như cây kim dài chừng 6,4mm, mút trước nhọn, vùng gốc hơi phình lớn có cuống, toàn thể có nhiều khến cạn cạnh chạy nhăn nheo, có gai, hình giống như con chấy.

KIÊNG KỴ: Đau bụng không có giun cấm dùng.

Dongyminhphuc.com

Chia sẻ
Lương y: Minh Phúc / Sách Thảo Dược Quý  &  Phương Chủ Trị /  NXB Y Học