-MTDL: Cẩu tích dùng thân(củ). Nên chọn Củ to trên 5cm chắc, loại có lông vàng dày còn gọi Kim mao cẩu tích, cắt ngang thị có vân, màu nâu sẫm là tốt. Ngày dùng từ 4 - 12g có thể đến 20 - 28g. Nhiều nơi khai thác Cẩu tích loại có hình thù giống con vật bán cho khách du lịch. Cần phân biệt Cẩu tích với Quán chúng Cyrtomium fotunei J.Smi loại củ nhỏ hơn.

-XXDL: Cẩu tích có mọc hoang nhiều nơi trong núi rừng nhiệt đới nước ta, và vùng lân cận.

-TVQK: Vị hơi ngọt, đắng tính ấm. Vào Can, Thận.

-CDCT: Bổ Can Thận, mạnh lưng gối, khử phong thấp. Chủ trị: Đau mỏi thắt lưng, đầu gối, đái dầm, đái nhiều lần, bạch đới vv...

THÀNH PHẦN HÓA HỌC: Cẩu tích có nhiều chất bột, chất chát.

PHƯƠNG THUỐC CẨU TÍCH CHỦ TRỊ:

   - Chữa trúng phong, tai biến não bại liệt: Cẩu tích 12g, Đỗ trọng 8g, Hải phong đằng 4g, Mộc qua 8g, Ngưu tất 8g, Quế chi 4g, Quy vĩ 4g, Tang chi 4g, Tần giao 4g, Thục địa 20g, Tục đoạn 4g, Tùng tiết 4g. sắc uống. (Cẩu Tích Ẩm – Y Lược Giải ẩm).

   - Chữa Can Thận bất túc, đau mỏi thắt lưng và tiểu lắt nhắt không tự chủ, phụ nữ bị đới hạ: Cẩu tích 12g, Ngưu tất, Thỏ ty tử, Sơn thù du, Lộc giao (chưng), Đỗ trọng mỗi thứ 9g, Thục địa 12g sắc uống. (Cẩu Tích Ẩm).

   - Trị thận hư đau lưng, chân yếu, tiểu nhiều, khớp đau, bạch đới: Cẩu tích 18g, Đan sâm 18g, Độc hoạt 18g, Hoàng kỳ 18g, Ngưu tất 18g, Phụ tử 18g, Tỳ giải 18g, Xuyên khung 18g. Tán nhỏ ngâm với 2 lít rượu. Ngày uống 2 lần mỗi lần 1 ly nhỏ. Tác dụng: Hoạt huyết, thông lạc, bổ Can, ích thận, khử phong thấp, cường gân cốt. (Cẩu Tích Tửu).

   - Các loại phong của đàn ông: Cẩu tích (lấy đất bùn trộn muối bịt kín lại đốt nóng chín bỏ lông) Tô mộc, Tỳ giải, Xuyên ô đầu (dùng sống), các Vị bằng nhau tán bột. Lấy giấm gạo trộn lại làm viên bằng hạt ngô, lần uống 12 viên với rượu muối nóng. (Tứ Bảo Đơn - Phổ Tế Phương).

   - Chữa phụ nữ có khí hư, bạch đới, do Xung Nhâm mạch bị hư hàn: Kim mao cẩu tích đốt sạch lông, Bạch liễm, mỗi thứ 30g. Tán bột, dùng giấm nấu với ngãi trộn bột nếp làm viên bằng hạt ngô, lần uống 50 viên với rượu nóng lúc đói. (Lộc Nhung Hoàn - Tế Sinh Phương).

PHẦN THAM KHẢO:

   - Cẩu tích có thể thông huyết mạch, mạnh Can, Thận, khư phong thấp, dùng trong trường hợp thắt lưng đau mỏi, khớp xương đau nhức dùng vị thuốc này rất công hiệu. Thuốc có tính ôn mà bổ, lại có công hiệu ôn dưỡng, cố nhiếp. Lông của nó dùng ngoài có tác dụng chỉ huyết, sinh cơ. (Thực Dụng Trung Y Học).

KIÊNG KỴ: Không phải hư hàn thì không nên dùng

Dongyminhphuc.com

Chia sẻ
Lương y: Minh Phúc / Sách Thảo Dược Quý  &  Phương Chủ Trị /  NXB Y Học