Theo YHCT táo bón có nhiều nguyên nhân, có khi ăn khô nóng quá gây nên nhiệt táo, có khi ăn lạnh quá mà gây nên hàn táo, hoặc do huyết hư suy cũng có thể sinh ra táo bón.  Nên điều trị  nguyên nhân thể chứng mỗi người mới là điều tri tận gốc.

   Khí huyết hư nhiệt táo do khí huyết hư nhược, mà có thực nhiệt  biểu hiện  bụng đầy cứng đau, đại tiện không thông, tiêu chảy nước trong, sốt khát bứt rứt, người mệt mỏi, hơi thở ngắn, rêu lưỡi vàng dày, mạch tế sác vô lực. Phép trị Thanh nhiệt, thông tiện, bổ khí dưỡng huyết.

   Theo YHHĐ Có nhiều nguyên nhân gây nên bệnh táo bón, đứng hàng đầu trong các nguyên nhân là do tuổi tác. Tuổi càng cao, chức năng sinh lý bị suy giảm vì cơ hoành, cơ vùng xương chậu yếu đi, các dịch bài tiết của đường ruột cũng giảm đáng kể (dịch vị, dịch mật, dịch  ruột). hoặc có khi sự co bóp của cơ trơn của đường tiêu hóa ngày càng yếu dần hoặc mắc bệnh nứt kẽ hậu môn gây khó khăn khi đi đại tiện (đau, rát nên không dám rặn) càng làm cho táo bón tăng lên. Dưới đây là bài thuốc cổ phương gia giảm thường dùng trị Khí huyết hư nhiệt táo:

HOÀNG LONG THANG

(Thương hàn lục thư)

Thành phần bài thuốc gia giảm:

  -Đại hoàng            12g

  -Mang tiêu            16g

  -Chỉ thực                8g

  -Hậu phác               4g

  -Đương quy           12g

  -Nhân sâm            12g

  -Sinh khương         3lát

  -Đại táo                 3q

Cách dùng: Sắc uống có thể gia thêm Cát cánh, người già yếu bỏ Mang tiêu.

Cách dùng: sắc nước uống.

Tác dụng: Thanh nhiệt, thông tiện, bổ khí dưỡng huyết.

Giải thích bài thuốc:

Bài thuốc gồm có ĐẠI THỪA KHÍ THANG gia Đảng sâm, Đương qui, Khương, Táo, Cam thảo và Cát cánh.

Trong bài thuốc Thừa khí thang là chủ dược có tác dụng tả hỏa thông tiện.

Đảng sâm, Đương qui bổ khí dưỡng huyết để phò chính.

Cát cánh khai phế để thông trường vị.

Khương, Táo, Thảo điều hòa tỳ vị.

Các vị thuốc hợp lại thành một bài thuốc vừa có tác dụng công hạ phò chính.

Ứng dụng lâm sàng:

Bài thuốc chủ trị chứng lý thực nhiệt kiêm khí huyết hư nhược, triệu chứng thường thấy bụng đầy cứng đau, đại tiện không thông, tiêu chảy nước trong, sốt khát bứt rứt, người mệt mỏi, hơi thở ngắn, rêu lưỡi vàng dày, mạch tế sác vô lực.

Trường hợp người già suy nhược, bụng đầy trướng táo bón, cần công hạ, có thể bỏ Mang tiêu gia thêm lượng Đảng sâm, Đương qui.

Trường hợp khí huyết hư nhiệt kết táo bón, do nhiệt làm tổn thương chân âm có thể dùng bài thuốc này bỏ Chỉ thực, Hậu phác, Đại táo, Cát cánh gia Mạch môn, Sinh địa, Huyền sâm, Tây dương sâm để dưỡng âm, tăng dịch

Phụ phương;

  + Trị táo bón do khí huyết đều hư có nội nhiệt kết  phối hợp Bài (Tiêu Giao Tán “Thần ứng vạn toàn” gia giảm). Sài hồ 12g, Đương qui 16g, Bạch thược 16g, Bạch truật 12g, Bạch linh 14g, Chích thảo 6g, Bạc hà 12g, Chỉ xác 10, Đảng sâm 14g, đơn bì 14g, chi tử 12g. Sắc uống. Tác dụng: Sơ can giải uất, kiện tỳ, dưỡng huyết, thanh nhiệt nhuận tràng.  

  + Trị khí hư không sinh huyết phối hợp bài (Bát Trân Thang “Chính thể loại yếu”gia vị). Đương qui 14g, Bạch thược 14g, Bạch linh 14g, Xuyên khung 12g, Đảng sâm 14g, Bạch truật 12g, Thục địa 20g, Chích thảo 4g, Sinh khương 12g, Đại táo 12g, Bá tử nhân 12g, Cẩu kỷ 14g. Tác dụng: Ích khí bổ huyết, nhuận tràng, thông tiện.

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com