Mã bệnh U54.181 Tâm căn suy nhược; F06.4 Rối loạn lo âu thực tổn- D53 Các thiếu máu dinh dưỡng khác…

      ĐYMP- Mất ngủ thể can huyết hư thuộc chứng “thất miên”, “bất mị”, “bất đắc miên” trong Đông y.  Người bệnh biểu hiện ngủ hay mê, dễ sợ hãi, chóng mặt, hoa mắt, mất ngủ, ngủ hay giật mình, tay chân tê,  gầy da tóc khô mạch huyền tế. Bệnh phần nhiều do tiên thiên nguồn sinh hóa ra huyết kém, hoặc do mất huyết, bệnh ốm đau lâu ngày can huyết bị hao thương, khi can huyết bất túc, huyết nuôi dưỡng lên tâm não kém làm mất ngủ rối loạn giấc ngủ. Sách cho rằng can huyết bất túc, thần thức không được nuôi dưỡng, hồn không có chỗ ẩn náu mà sinh ra bệnh mất ngủ. Lý luận còn cho rằng “sự ngủ lấy gốc ở âm huyết, mọi nguyên nhân dẫn đến chân âm huyết hao tổn, âm tinh không đủ để nuôi dưỡng lên tâm não đều có thể dẫn đến mất ngủ hoặc gây rối loạn giấc ngủ”. Mất ngủ do can âm để lâu không trị có thể ảnh hưởng đến huyết áp tim mạch, cơ khớp nhức, kinh nguyệt không đều, sức khỏe toàn thân… Phép trị chủ yếu bổ huyết dưỡng tâm, tư âm, an thân.  Dưới đây là bài thuốc có tác dụng chữa mất ngủ thể can huyết hư.

   Chứng mất ngủ do can huyết hư mà nóng bứt rứt nhiều mồ hôi âm hư nhiều: dùng Bài Toan táo nhân thang gồm: Táo nhân 20g, Xuyên khung 12g, Cam thảo 6g, Tri mẫu 12g, Phục linh 16g.

Tùy chứng trạng của bệnh nhân có thể gia giảm cho thích hợp.

Cách dùng: Sắc uống ngày một thang, uống trước khi ăn hoặc lúc đói.

Tác dụng: Dưỡng can huyết an thần, thanh nhiệt trừ phiền. Chủ trị Can huyết không đủ sinh ra chứng hư phiền, khó ngủ, tim hồi hộp, váng đầu hoa mắt, ra mồ hôi trộm, miệng khô.

Gia giảm: Nếu ra mồ hôi nhiều gia Mạch môn 14g, Ngũ vị tử12g. Nếu tức ngực do tâm huyết ứ gia Đan sâm 14g, Xích thược 14g… Nếu người gầy huyết hư gia Thục địa 20g, Đương quy 12g, Bạch thược 12g. Nếu tim hồi hộp khó ngủ gia Long xỉ 16g. Nếu mệt mỏi ăn kém gia Đảng sâm 14g.

Không chỉ định: Với chứng can dương hư tình chí u uất, rầu rĩ không vui, hay sợ hãi.

   Chứng mất ngủ do can huyết hư hay đau đầu chóng mặt hư hỏa: dùng  Bài Thống tàng phương “Lê Hữu Trác” gia giảm gồm: Bạch thược 14g, Đương quy 20g, Liên nhục 12g, Đơn bì 14g, A giao 12g, Đăng tâm 14g, Đan sâm14g, Ngũ vị tử 12g, Đảng sâm12g, Phục thần16g, Quy giao 10g, Thục địa 20g.

Cách dùng: Sắc hoặc làm hoàn uống.

Tác dụng: Dưỡng tâm, điều huyết an thần... trị chứng âm hư, huyết hư hỏa vượng lên tâm nóng bứt rứt vật vả, ra nhiều mồ hôi mất ngủ, hơi thở ngắn, ăn kém.

Gia giảm: Nếu tâm nóng bứt dứt gia Liên tử tâm 12g… Nếu tiểu đêm gia Hắc đậu 20g, Sinh địa20g, Khiếm thực 12g… Nếu khó ngủ cầu táo khó khó gia Bá tử nhân 12g. 

Không chỉ định: Chứng ăn ngủ kém do tỳ hư, khó ngủ bụng đầy, khó ngủ do tiểu nhiều.

 Chứng mất ngủ do can huyết hư mà hay strress, căng thẳng: dùng bài Tiêu giao tán gia giảm gồm: Sài hồ 12g, Thục địa 20g, Bạch thược 16g, Bạch truật 12g, Đương quy 12g, Chỉ xác 10g, Xuyên khung 12g, Bạc hà 12g, Đại táo12g, Sinh khương12g, Chích thảo 6g.

Cách dùng: Sắc hoặc làm hoàn uống.

Tác dụng: Sơ can, dưỡng huyết kiện tỳ giải uất.. trị đâu đầu chóng mặt khó ngủ, nhức mỏi, đau thượng vị đau, ợ hơi, ợ chua, phụ nữ kinh không đều, kèm chứng ngoại cảm, hàn nhiệt vãng lai.

Gia giảm: Nếu ăn kém tỳ hư gia Đảng sâm 14g, Liên nhục 12g… Nếu huyết hư gia thêm, Xuyên khung 12g.. Người gầy nóng nhiều gia Sinh địa 20g. Nếu nhiều mồ hôi gia Mạch môn12g, Táo nhân 12g. Nếu bụng đầy ho đàm gia Bán hạ10g, Trần bì 10g. 

Không chỉ định: Chứng mất ngủ do âm nóng bứt rứt, táo khát.

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com