Theo YHCT Chứng Can âm bất túc, mất sự nhu nhuận, gân mạch không được nuôi dưỡng, hoặc âm không chế dương, hư nhiệt từ trong sinh ra gây nên bệnh. Phần nhiều do mất huyết quá nhiều, ốm lâu hao tổn Can âm gây nên hoặc vì tính khí không thoả mãn, Can uất kéo dài, khí uất hoá hoả, hoặc bệnh mãn tính, bệnh ôn nhiệt dẫn đến hao thương can âm mà sinh ra bệnh.

 Can âm hư khí uất trệ. Biểu hiện hạ sườn đầy đau, miệng khô đắng, ợ chua đau đầu, chóng mặt, mắt khô, sợ ánh sáng, có lúc hai mắt tối xầm, quáng gà, ù tai, đau sườn, tâm phiền hay cáu giận, móng tay chân không nhuận hoặc bắp thịt máy động, thậm chí vùng mặt có cảm giác nóng bừng, miệng ráo họng khô, gò má và môi đỏ, ngũ tâm phiền nhiệt, triều nhiệt, đạo hãn, mất ngủ hay mê, lưỡi đỏ, ít rêu, mạch huyền tế sác.

   Theo YHHĐ can huyết hư Là loại bệnh mà số lượng hồng cầu trong máu ít đi, dưới mức 4 triệu hồng cầu trong 1 ly khối máu.  Chất lượng hồng cầu bị thay đổi: hồng cầu to ra, bé đi, thay hình dạng, mầu sắc sẫm lại hoặc nhạt đi, bệnh chứng Thuộc loại Hư Lao của đông y.

Dưới đây là bài thuốc cổ phương gia giảm thường dùng chữa can âm hư:

    A GIAO KÊ TỬ HOÀNG THANG

(Thông tục thương hàn luận)

Thành phần bài thuốc gia giảm

   -A giao                    8g

   -Bạch thược           12g

   -Thạch quyết minh 29g

   -Câu đằng                8g

   -Sinh địa                16g

   -Cam thảo                6g

   -Phục thần               12g

   -Kê tử hoàng          2 cái

   -Mẫu lệ                    48g

   -Lạc thạch đằng      12g

Cách dùng:  Sắc nước bỏ bã cho A giao tan đều, cho Kê tử hoàng trộn đều uống nóng.

Công dụng: Dưỡng huyết tư âm, nhu can tức phong…

Chủ trị: Tà nhiệt ở lâu thiêu đốt chân âm, gân mạch co quắp, chân tay yếu mềm, hoa mắt chóng mặt, lưỡi đỏ ít rêu, mạch huyền.

Dẫn giải phương thuốc;

-A giao, kê tử hoàng làm quân vị thuốc có tính huyết nhục dưỡng huyết tức phong…

-Thược dược, cam thảo, phục thần….chua ngọt để hòa âm tức phong…

-Quyết minh, mẫu lệ làm tá trấn giữ phù dương, gân đau lạc cũng chẵng yên…

-Câu đằng làm sứ để thông lạc, hành cân, phối hợp vị thuốc dưỡng huyết nhu can tức phong.

Ứng dụng lâm sàng:

     Bài thuốc dùng để trị chứng sốt lâu ngày, chân âm bị tổn thương gây nên huyết hư sinh phong, chân tay run giật, gân cơ co cứng hoặc váng đầu, chóng mặt, chất lưỡi đỏ thẫm rêu ít mạch tế sác.

Phụ phương:

  + Trị can âm hư, huyết nhiệt phối hợp Bài: (A Giao Kê Tử Hoàng Thang “Thông Tục Thương Hàn Luận” gia giảm). A giao 8g, Bạch thược 14g, Thạch quyết minh 24g, Câu đằng 12g, Sinh địa 20g, Cam thảo 6g, Phục thần 14g, Kê tử hoàng 2 cái, Mẫu lệ 40g, Lạc thạch đằng 12g. Sắc uống. Công dùng: Dưỡng huyết tư âm, nhu can tức phong. Trị nhiệt tà uất kết lâu ngày làm hại phần âm, gây ra âm hư sinh phong, chân tay run giật, gân cơ co cứng, đầu váng, chóng mặt.

  + Trị can âm hư, khí uất trệ phối hợp Bai (Tiêu Giao tán “Hòa tể cục phương”gia giảm). Sài hồ 12g, Đương qui 14g, Bạch thược16g, Bạch truật12g, Bạch linh14g, Chích thảo 8g, Sinh khương 12g, Khương hoàng 12g, Bạc hà 12g. Tác dụng: Sơ can giải uất, kiện tỳ, dưỡng huyết. 

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com