Mã bệnh U66.021 Ẩu thổ; R11 Nôn và buồn nôn- U60.171 Phúc thống; K92 Bệnh khác của hệ tiêu hoá…

     Theo YHCT nôn mửa có rất nhiều phần nhiều do Vị khí không điều hòa được chức năng thăng giáng làm cho khí nghịch lên gây ra nôn, nguyên nhân có khi do nhiễm khuẩn, đầy tích, đờm ẩm, vị nhiệt quá, hàn quá đều có thể bị nôn.

Nôn ói do tỳ vị hư hàn: bệnh phần nhiều vốn vị hư hàn ăn thức ăn lạnh không tiêu hóa được: Biểu hiện ăn lạnh hay bị đau bụng, buồn nôn, chườm nóng, xoa bóp thì đỡ đau, gầy yếu mệt nhọc, miệng khô mà không muốn uống nước, sợ lạnh, sắc mặt trắng nhợt, chân tay lạnh, đại tiện lỏng, lưỡi trắng nhợt, mạch khẫn.  

     Theo YHHĐ, nôn mửa chỉ là một triệu chứng của một số bệnh như Dạ dày viêm cấp, bệnh cuống dạ dày, trào ngược thực quản, rối loạn tiền đình, nhiễm khuẩn đều có thể gây nôn…. 

Phép trị: kiện tỳ, hoà vị, ôn trung, giáng nghịch.

Dưới đây là bài thuốc Đông y thường dùng chữa viêm đại tràng co thắt. Bài Lý trung hoàn: Đảng sâm 14g, Can khương 12g, Bạch truật 12g, Chích thảo 6g. Đây là bài (Lý trung hoàn “thương hàn luận” gia giảm): Làm hoàn hoặc sắc uống.

Tác dụng: ôn trung khu hàn, bổ ích tỳ vị. chữa các chứng tỳ vị hư hàn bụng đau tiêu lỏng, nôn mửa, bụng đầy, ăn ít…

Giải thích bài thuốc:

-Can khương: khu hàn trợ tỳ dương là chủ dược.

-Đảng sâm: bổ khí kiện tỳ…

-Bạch truật kiện: tỳ táo thấp..

-Chích thảo: bổ tỳ hòa trung và điều hòa các vị thuốc.

Gia giảm

-Nếu ăn kém tỳ hư tăng Đảng sâm, Nhân sâm…

-Nếu đại tiện lỏng tăng vị Bạch truật sao khử thổ.

-Nếu tay chân lạnh hàn nhiều gia: Phụ tử, Nhục quế.

-Nếu có đàm nhiêu gia Tô tử.

-Nếu người gầy ăn kém gia hoài sơn, liên nhục, phục linh…

-Nếu tay chân lạnh gia phụ tử 6g,

Phụ phương:

 + Tri nôn mữa do hàn phối hợp Bài (Bạch Đậu Khấu Thang “Thẩm Thị Tôn Sinh Thư” gia giảm). Bạch đậu khấu 8g, Hoắc hương 12g, Sinh khương 12g, Bán hạ 8g, Trần bì 8g. Sắc uống. Tác dụng trị đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy.

 + Trị tỳ vị hư hàn, nôn mửa dùng Bài (Bạch Truật Ẩm “Nghiêm dụng hòa” gia giảm). Bạch truật 20g, Bào khương 20g, Chích thảo 10g, Hậu phác 20g, Mạch nha 20g, Mộc hương 10g, Nhân sâm 10g, Nhục đậu khấu 10g, Quất hồng 10g, Thảo quả nhân 10g. Sắc với 5 lát gừng sống, táo 1 trái, uống ấm. Tác dụng: Ôn dương, kiện tỳ, lý khí, hòa trung.

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com