Chứng đau dạ dày đờm hỏa uất thuộc chứng vị quản thống trong Đông y. Người đau dạ dày do đờm uất hỏa hay bị đau vùng thượng vị và có biểu hiệu bất thường ở đường tiêu hóa như đầy bụng ợ hơi ợ chua nóng, hay no đầy khó tiêu, miệng hôi, ăn vào đau tăng tức ngực sườn khó thở. Bệnh phần nhiều do đờm với hỏa cấu kết với nhau mà sinh bệnh. Nguyên nhân liên quan tỳ vị yếu hay lạm dụng vị béo ngọt, cay nóng khó tiêu sinh đờm, tình chí hay nóng nảy uất giận lâu ngày dẫn đến đàm hỏa uất ở tỳ vị mà sinh đau. Phép trị chủ yếu hành khí khai uất, giải uất thanh nhiệt…Nếu người gầy nên ăn bổ mát dễ tiêu, tránh vị nóng thịt mỡ chiên xào khó tiêu, tinh thần thoải mái tránh lo lắng thái quá. Dưới đây là bài thuốc đông y chữa đờm hỏa uất.

-Nếu biểu hiện bụng đầy đau ợ chua, chậm tiêu, nên dùng Bài Việt Cúc hoàn Thương truật12g, hương phụ 12g, xuyên khung12g, thần khúc12g, chi tử 12g. Cách dùng: Các vị lượng bằng nhau tán bột làm hoàn hoặc sắc uống ngày 1 thang.

Tác dụng: Hành khí giải uất nhiệt… trị đàm hỏa uất, bụng ngực đầy nuốt chua, nôn ăn uống không tiêu. Khi hành khí giải uất thanh nhiệt, hóa thấp là giúp khí huyết lưu thông thấp trệ tự tiêu đau dạ dày tự khỏi.

Giải phương:

Trong bài thuốc vị hương phụ hành khí giải uất, trị khí uất là chủ dược. Thương truật táo thấp kiện tỳ trị thấp trệ. Xuyên khung hành khí hoạt huyết trị huyết ứ chỉ thống. Thần khúc tiêu thực hòa vị. Chi tử thanh nhiệt trừ phiền giáng hóa uất đều là tá dược.

Phần gia giảm:

-Nếu người gầy huyết hư gia thục địa, tăng xuyên khung.

-Nếu người mập yếu gia nhân sâm, hoặc đảng sâm.

-Nếu tỳ vị hư thấp nhiều gia phục linh.

-Nếu bụng đày đàm nhiều gia bán hạ, nam tinh, qua lâu.

-Nếu bứt rứt khó ngủ gia huyết uất gia táo nhân.

-Nếu thực uất nhiều gia mạch nha, sơn tra, sa nhân.

-Nếu hỏa uất nhiều gia hoàng liên, thanh đại.

  Bài thuốc còn gia giảm áp dụng trị đau bụng kinh ở phụ nữ, viêm gan mạn, đau sườn, chứng khó ngủ tâm thần bất an.

Kiêng kỵ: Bài không dùng chứng tỳ hư hay đi tiêu lỏng không có uất trệ.

-Nếu biểu hiện đau thượng vị tức lan hông sườn phối hợp Bài Tiêu giao gia giảm gồm: Đương quy16g, bạch thược sao14g, bạch truật 12g, phục linh 14g, sài hồ12g, hương phụ 12g, thục địa 20g, xuyên khung 14g, chích thảo 6g, bạc hà10g, sinh khương 12g. Sắc hoặc làm hoàn uống.

Tác dụng: Kiện tỳ, khai can uất, dưỡng khí điều huyết… khi kiện tỳ giúp tỳ sinh huyết hóa thấp. Khai can uất giúp can hòa huyết, điều huyết, khi tỳ sinh huyết hóa thấp, can điều hòa huyết mạch, từ đó khí huyết lưu thông, đau dạ dày do do đàm hỏa uất tự khỏi.

Kiêng kỵ: Chứng vị thực nhiệt đại tiện táo khó.

-Nếu biểu hiện hay đau thượng vị, ăn lạ hay đi cầu lỏng “có viêm đai tràng. phối hợp Bài Hoản can lý tỳ gia giảm gồm: Nhân sâm 12g, bạch truật 12g, phục linh14g, trần bì 12g, hoài sơn18g, bạch biển đậu sao18g, xuyên khung12g, chích thảo 4g, gừng nướng 12g, đại táo 12g. Sắc nước uống.

Tác dụng: Bổ tỳ vị thanh thấp nhiệt, điều hòa can tỳ…Tỳ chủ sinh huyết hóa thấp, can chủ điều huyết hòa huyết. Khi bổ tỳ giúp tỳ sinh huyết hóa thấp, khi can khí thuận là can điều hòa huyết mạch như vậy giúp tỳ vị sinh huyết hóa thấp, can tỳ điều hòa các chứng đau dạ dày viêm đại tràng tự khỏi.

Kiêng kỵ: Bài không dùng chứng tỳ thực nhiệt khô khát, đại tiện táo khó.

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com