Mã bệnh U60.361Tiện bí; K59.0 Táo bón- U60.201 Phúc thống; K52Viêm đại tràng.

      Theo YHCT táo bón có nhiều nguyên nhân, có khi ăn khô nóng quá gây nên nhiệt táo, có khi ăn lạnh quá mà gây nên hàn táo, hoặc do huyết hư suy cũng có thể sinh ra táo bón. 

Táo bón do huyết hư: lâm sàng thường gặp người già gầy nóng trong bị táo, Biểu hiện đại tiện bí kết, hoa mắt chóng mặt, hồi hộp, mặt nhợt, lưỡi nhợt, mạch tế. Vì huyết hư, tân dịch thiếu không nhuận được đường ruột mà táo.

   Theo YHHĐ Có nhiều nguyên nhân gây nên bệnh táo bón, đứng hàng đầu trong các nguyên nhân là do tuổi tác. Tuổi càng cao, chức năng sinh lý bị suy giảm vì cơ hoành, cơ vùng xương chậu yếu đi, các dịch bài tiết của đường ruột cũng giảm đáng kể (dịch vị, dịch mật, dịch  ruột), hoặc có khi sự co bóp của cơ trơn của đường tiêu hóa ngày càng yếu dần hoặc mắc bệnh nứt kẽ hậu môn gây khó khăn khi đi đại tiện (đau, rát nên không dám rặn) càng làm cho táo bón tăng lên.Dưới đây là bài thuốc cổ phương gia giảm thường dùng chữa táo bón cho người già huyết hư:

MA TỬ NHÂN HOÀN

(Thương hàn luận )

Thành phần bài thuốc gia giảm:

    -Ma tử nhân   12g (hạt mè)

    -Hạnh nhân     8g

    -Hậu phác       8g

    -Đại hoàng      8g

    -Chỉ thực         8g

    -Thược dược     8g

Cách dùng: Tất cả tán bột mịn luyện mật làm hoàn nhỏ, mỗi lần 4 - 8g ngày 2 lần, hoặc 1 lần trước khi đi ngủ, trường hợp chưa đại tiện thì tăng liều lượng.

Tác dụng: Nhuận trường thông tiện.

Chủ trị: Đi cầu phân cứng, Vị cường Tỳ nhược.

Dẫn giải phương thuốc: 

    Bài thuốc này là từ bài Tiểu thừa khí thang gia Ma tử nhân, Hạnh nhân và Thược dược.

 -Ma tử nhân nhuận tràng thông tiện là chủ dược.

 -Hạnh nhân giáng khí nhuận tràng.

 -Thược dược dưỡng âm hòa can.

 -Chỉ thực tán kết.

 -Hậu phác tiêu thực.

Ứng dụng lâm sàng và gia giảm:

    Bài thuốc được dùng chữa các chứng táo bón kéo dài do tập quán, do lão suy, bệnh trĩ tiêu ra máu, gia thêm Hoa hòe, Địa du để cầm máu.

  Phụ phương:

  + Trị táo bón do huyết hư phối hợp Bài (Nguyên Nhung Tứ Vất “Hải Thượng” gia giảm). Đương quy 16g, Sinh địa 20g, Xuyên khung 12g, Bạch thược 14g, Đào nhân 12g, Hồng hoa 10g. Sắc uống nóng. Tác dụng bổ huyết nhuận tràng, thông tiện.

  + Trị  táo bón do huyết hư táo phối hợp Bài (Ngũ Nhân Hoàn gia giảm). Đào nhân 12g, Hạnh nhân 12g, Bá tử nhân 12g, Tùng tử nhân 12g, Tác dụng nhuận tràng thông tiện, Người già âm hư tân dịch khô táo. Tác dụng bổ huyết nhuận tràng, thông tiện... trị táo bón tân dịch khô huyết hư, tân dịch thiếu không nhuận được đường ruột mà táo...

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com