-MTDL: Đạm đậu sị là hạt Đậu đen đồ chín ủ lên meo chế biến ra. Nên chọn Vị Đạm đậu xị phơi khô hình viên chùy, hai bên hơi dẹt, dài chừng 3,2 - 4,8mm, ngoài màu đen nâu hoặc nâu tím, trong mềm mà nhuận, ăn vào có vị béo bùi là tốt. Ngày dùng từ 30 – 50g.

-XXDL: Đạm đậu xị được trồng chế biến ở nhiều địa phương.

-TVQK: Vị mát, ngọt nhạt. Vào kinh Thận, Tỳ.

-CDCT: Phát hãn giải biểu, trừ ôn dịch, điều hoà phần khí. Chủ trị: Phong nhiệt (phát sốt, sợ gió, nhức đầu, ngực nóng khó chịu), Can thận hư yếu, suy nhược thiếu máu vv...

THÀNH PHẦN HÓA HỌC: Đạm đậu sị có chất đạm, chất béo, tinh bột, một số sinh tố vitamin, vi lượng khác.

PHƯƠNG THUỐC  ĐẠM ĐẬU XỊ CHỦ TRỊ:

   - Trị mới bị cảm đau đầu nghẹt mũi: Đậu xị 20g, Thông bạch 20g sắc uống.Tác dụng: Thông dương phát hản, (Thông Xị Thang gia giảm).

   - Chữa viêm đường hô hấp trên: Sốt ho, họng đau, sốt không ra mồ hôi, bụng đầy: Đậu xị 20g, Thông bạch 3 -5 củ, Bạc hà  6g, Chi tử 12g, Cát cánh 6g, Cam thảo 2g. Sắc uống. (Thông xị cát cánh thang).

   - Chữa các chứng bệnh, sau khi có bệnh âm huyết hư, nhiễm ngoại tà: Thông bạch, Đậu xị, Cát căn, Mạch môn, Thục địa, Mạch môn, Sinh khương, mỗi Vị 12-16g. Sắc uống  ngày một thang. Công dụng: Dưỡng huyết phát biểu. (Thông bạch thất Vị tán gia giảm)

   - Dùng cho phụ nữ muốn cai sữa cho con: Đam đậu xị, Cốc nha, mỗi vị dùng 20 - 80g sắc uống.(kinh nghiệm dân gian).

   - Chữa mất tiếng đột ngột, do cảm phong nhiệt: Đậu xị 40-60g, Giá đậu xanh 80g sắc với rượu pha nước uống ngày vài lần. (Trửu Hậu Phương gia Vị).

   - Chữa động thai uống nước Đậu xị. (Tử Mẫu Bí Lục).

   - Chữa trẻ lên phong đơn chảy nước: Đậu xị sao cho cháy có khói lên, hết khói lấy ra tán nhỏ trộn với dầu vừng hoặc mỡ lợn bôi lên nơi lở loét. Nếu chữa mụn nhọt đinh độc, nấu đậu xị cho nhừ nát đắp vào nơi sưng đau chừng 3 - 4 lần sẽ đỡ. (kinh nghiệm nhân dân do GS Đỗ tất Lợi sưu tầm).

PHẦN THAM KHẢO:

    -Đạm đậu xị: Lấy đậu đen rửa sạch, ngâm nước thường 1 đêm, phơi qua cho ráo nước đồ chín. Rải trên chiếc nia sạch cho đều, đợi ráo, lấy lá chuối khô sạch, ủ kín được 3 ngày giở ra xem, khi thấy lên meo vàng, đem phơi khô ráo, tưới nước cho đủ ướt, cho vào  thùng ủ kín bằng lá Dâu. Khi lên meo vàng thì ra phơi 1 giờ lại tưới ủ như trên. Làm như vậy cho đủ 5 - 7 lần. Cuối cùng đem chưng rồi phơi khô, cho vào  bình đậy kín.

KIÊNG KỴ: Không có ngoại cảm phong hàn thì không nên dùng.

Dongyminhphuc.com

Chia sẻ
Lương y: Minh Phúc / Sách Thảo Dược Quý  &  Phương Chủ Trị /  NXB Y Học