-MTDL: Hoạt thạch là bột mầu trắng không mùi. Nên loại bột mịn mầu trắng đồng nhất không lẫn tạp sờ trơn là tốt. Ngày dùng: 10 - 15g.

-XXDL: Hoạt thạch ở ta chưa thấy khai thác thường được nhập từ nơi khác Trung Quốc.

-TVQK: Vị ngọt hoặc không mùi vị, tính hàn. Vào kinh Vị và Bàng quang.

-CDCT: Thanh nhiệt lợi thấp, thanh thử thấp, dùng ngoài thuốc có tác dụng thanh nhiệt táo thấp. Chủ trị các chứng lâm, thử thấp, thấp ôn, chàm lở, rôm sảy, tiểu buốt, tiểu khó vv...

THÀNH PHẦN HÓA HỌC: Thành phần chủ yết của nó là Magie Silicat [Mg(Si4 010) (0H)2] Hoặc Metasilicat Acid Magnesium [MG3H2(SI03)4] hoặc 3MG0, 4SI02, H2O.

PHƯƠNG THUỐC HOẠT THẠCH CHỦ TRỊ:

    + Trị tiểu buốt, gắt, tiểu không thông: Cù hạch 30g, Hoạt thạch 160g, Quỳ tử 60g, Thạch vi (bỏ lông) 60g, Xa tiền tử 90g. Tán bột. Ngày uống 8 - 12g. Tác dụng: Thanh nhiệt, lợi thủy, thông lâm. (Thạch Vi Tán – Ngoại Đài Bí Yếu).

    + Thấp nhiệt ở bàng quang biểu hiện đái buốt, muốn đi tiểu, tiểu rắt, căng tức bụng dưới và sốt: Hoạt thạch được dùng cùng với Mộc thông, Xa tiền tử, Biển súc và Chi tử trong bài Bát Chính Tán. (Kinh Nghiệm Dân Gian)

    + Chứng thấp nhiệt mùa hè biểu hiện khát nước, cảm giác tức nặn bứt rứt trong ngực, buồn nôn và tiêu chảy: Hoạt thạch Cam thảo sắc uống trong bài Lục Nhất Tán.

    + Trị có thai bí tiểu: Hoạt thạch trộn nước như bùn đắp dưới rốn 2 thốn (Ngoại Đài Bí Yếu).

    + Trị vàng da của phụ nữ, do lao lực quá độ, phát sốt về chiều, sợ lạnh, bụng dưới đau gấp, đại tiện lỏng đen: Hoạt thạch, Thạch cao, hai vị bằng nhau tán bột uống 1 muỗng súp với nước Đại mạch, ngày 3 lần, tiểu tiện thông thì thôi, nếu bụng trướng lên thì khó trị (Thiên Kim Phương).

   + Trị lở loét khe ngón chân: Hoạt thạch 30g, Thạch cao (nung) nửa lượng, Khô phàn một tý. Tán bột xức vào, có thể trị ẩm ướt bìu dái, cơ quan sinh dục (Thiên Kim Phương).

   + Trị phiền nóng ở thượng cách, khát nước nhiều, lợi cửu khiếu: Hoạt thạch 60g, 3 chén nước sắc còn 2 chén bỏ bã cho gạo tấm vào nấu cháu ăn (Thánh Huệ Phương).

  + Trị vú sưng như đá, phiền nhiệt bức rứt khát nước, dùng bột Hoạt thạch nửa lượng khuấy nước uống (Thánh Huệ Phương).

PHẦN THAM KHẢO:

  + Hoạt thạch có vị ngọt nhạt, tính lạnh, tính trơn hoạt thì có thể hạ giáng có công năng lợi thủy thấp, thanh nhiệt, giải thử, là thuốc thường dùng trong viêm nóng mùa hè, cũng làm thuốc phụ tá để trụ các chứng tiểu ít, tiểu ra máu, ỉa chảy, kiết lỵ vàng da do thấp nhiệt. Dùng bên ngoài đắp lên có thể trị ngứa ngoài da.

  + Bào chế: Rửa sạch, nghiền nhuyễn thành bột mịn hoặc đập cho vỡ thành khối nhỏ.

KIÊNG KỴ: Không dùng đối với trường hợp có chứng dương hư mà không thuộc thấp nhiệt và Tỳ hư hạ hãm.

Dongyminhphuc.com

Chia sẻ
Lương y: Minh Phúc