-MTDL: Sài hồ bắc. Nên chọn loại rễ mập dài, đều đặn,  hình dùi tròn, phía dưới to ra, đầu rễ phình to, vỏ ngoài mầu nâu nhạt xám hoặc nâu xám, có vết nếp vân nhăn dọc và vết sẹo của các rễ phụ, khó bẻ gẫy, hơi có mùi thơm. Ngày dùng từ 4 – 12g.     Cần phân biệt Ngoài cây sài hồ bắc còn hai cây nữa được gọi sài hồ nam như:  Cây Lức (Pluchea indica (L.) Less),  và cây Sài hồ biển thường mọc vùng đất cát ven biển có củ bằng ngón tay hoặc to hơn nhiều. thát lát củ mền màu trắng, có vị hắc khó uống hơn.

-XXDL: Sài hồ bắc chưa thấy trồng và khai thác ở Việt Nam. Loại này thường nhập từ Trung Quốc.

-TVQK: Vị đắng, tính hàn. Vào Can, Đởm, Tam tiêu.

-CDCT: Thuốc phát biểu, hoà lý. Dùng sống chữa ngoại cảm, giải nhiệt, lợi tiểu tiện, ra mồ hôi. Tẩm sao chữa Hoa mắt, ù tai, kinh nguyệt không điều, trẻ con bị sởi đậu. Dùng dạng thuốc sắc.

-THÀNH PHẦN HÓA HỌC: sài hồ chủ yếu có chứa các chất saponin 0,5%, bupleumon, chất béo, phytosteron vv.

-PHƯƠNG THUỐC SÀI HỒ LÀM CHỦ DƯỢC:

   - Chữa hàn nhiệt vảng lai, ngực sườn đây tức: Sài hồ 20, Hoàng cầm 12g, Nhân sâm 12g, Bán hạ 4g, Cam thảo 4g, Sinh khương12g, Đại táo12q, Sắc uống, Công dụng: Hòa giải thiếu dương.(Tiểu sài hồ thang gia giảm)

   - Chữa cảm phong hàn, sợ lạnh người nóng đau đầu mỏi mắt mũi khô, tâm phiền khó ngủ: Sài hồ 4g, Khương hoạt 4g, Bạch chỉ 4g, Cát cánh 8g, Cát căn 8g, Hoàng cầm 4g, Thạch cao 8g, Bạch thược 4g, Cam thảo 2g. Sắc uống.  Công dụng: Giải cơ,  thanh nhiệt. (Bài Sài Cát Giải Cơ Thang)

   - Chữa can uất huyết hư ngực sườn đầy tức, hàn nhiệt vảng lai: Sài hồ 8g, Đương quy 8g, Bạch thược 8g, Bạch truật 8g, Phục linh 8g, Cam thảo 4g. Sắc nước uống cho thêm 3lát gừng và một nhúm bạc hà. Công dụng: Sơ can giải uất kiện tỳ hòa doanh.(Tiêu giao tán gia giảm)

   - Trị hoàng đản thể thấp nhiệt: Sài hồ 30g, Cam thảo 6g, Bạch mao căn 15g. Sắc uống (Tôn Thượng Dược Bí Bảo phương).

   - Trị mắt nhìn không rõ, nhất là về chiều càng nặng hơn (quáng gà): Sài hồ 12g, Thảo quyết minh 12g, giã nát, hòa với sữa người, đắp trên mi mắt, dần dần sẽ sáng ra (Thiên Kim phương).

-PHẦN THAM KHẢO:

   - Sài hồ trị nhiệt tà ở bán biểu, bán lý, sốt nóng, sốt rét thuộc kinh thiếu dương; Quế chi trị tà ở Vinh vệ, sốt nóng, sợ lạnh, thuộc chứng ở biểu kinh thái dương; Cát căn trị tà ở cơ, thuộc kinh dương minh, chỉ nóng mà không lạnh (Đông Dược Học Thiết Yếu).

-KIÊNG KỴ: Âm hư, khí bốc lên gây nôn mữa, hoả vượng không dùng. Kỵ bồ kết.

Dongyminhphuc.com

Chia sẽ
Lương y: Minh Phúc / Sách Thảo Dược Quý  &  Phương Chủ Trị /  NXB Y Học