-MTDL: Mã đâu linh dùng quả, rễ. Nên chọn loại quả già chín, phơi khô dùng dần. Ngày dùng: 3 - 10g. Loại dây leo, dài 5 - 6m. Cành non có lông tơ dày màu vàng; cành già có vỏ nứt nẻ thành rãnh sâu theo chiều dọc. Lá dọc hình tim tròn hoặc gần tròn, đầu tù, mép nguyên, mặt trên màu lục sẫm có lông ở gân, mặt dưới trắng nhạt có lông dày mịn; cuống lá dài 7 - 8cm. Hoa màu hồng tím mọc 1 - 2 cái ở nách lá. Bao hoa hình ống uốn cong hình lưỡi câu, màu xám phớt tím, phủ đầy lông; phiến hoa màu hồng tím, đường kính 3cm, chia làm ba thùy, mặt trên có nhiều gai màu tím sẫm, họng màu vàng. Quả nang hình trụ dài 8 - 10cm, phủ lông mịn.

 -XXDL: Cây mọc phần nhiều rừng thưa ở vùng cao như  Hà Giang, Cao Bằng, và phía nam Trung Quốc.

-TVQK: Vị đắng, cay, tính hàn. Vào kinh Phế và Đại tràng.

-CDCT: Thanh Phế, trừ đờm, chỉ khái, bình suyễn. Chủ trị: Ho suyễn do Phế nhiệt, khan tiếng, ho khạc ra máu vv...

THÀNH PHẦN HÓA HỌC: Chưa thấy tài liệu nghiên cứu.

PHƯƠNG THUỐC  MÃ ĐÂU LINH CHỦ TRỊ:

   - Chữa chứng ho ra máu, thuộc chứng Phế âm hư: A giao 60g, Mã đậu linh 20g, Ngưu bàng tử 10g, Chích thảo 10g, Hạnh nhân 6g, Gạo nếp sao 40g. Các vị tán mịn, mỗi lần uống 8g, hoặc sắc uống. Tác dụng: Dưỡng âm bổ Phế, chỉ khái huyết. (Bổ Phế A Giao Thang)

   - Phế nhiệt biểu hiện như ho, hen nhiều đờm vàng: Mã đậu linh 12g, Tỳ bà diệp 12g, Tiền hồ 110g, Tang bạch bì 12g, Hoàng cầm 12g. Sắc uống. (Kinh Nghiệm Dân Gian).

   - Phế hư biểu hiện như ho có ít đờm hoặc đờm có máu và thở nông: Mã đậu linh 12g, Sa sâm 12g, Mạch đông 12g, Tử uyển 12g, A giao 12g, Can thảo 6g. Sắc uống. (Kinh Nghiệm Dân Gian).

   - Chữa Phế nhiệt, ho khan, mũi chảy máu: Tang bạch bì 12g, Mã đậu linh 12g, Cam thảo 8g, Địa cốt bì 12g, Ngạnh mễ 20g, Các vị tán bột làm hoàn hoặc có thể dùng thuốc thang theo liều lượng trên gia giảm. Tác dụng: Thanh tả Phế nhiệt, bình suyễn chỉ khái. (Tả Bạch Tán gia Vị).

   - Chữa ho Phế hư khí yếu, ho khạc ra máu: Mã đậu linh 12g, Sa sâm 12g, Khoản đông hoa 12g, Cát cánh 12g, Tang bạch bì 12g, Ngũ Vị tử 12g, A giao 12g, Bối mẫu 12g, Ô mai 3 quả. Sắc uống ngày 1 thang chia ba lần trong ngày. Công dụng: Ích khí, liễm Phế, chỉ khái. (Cửu Tiên Tán gia giảm).

PHẦN THAM KHẢO:

   - Mã đậu linh nhân dân còn dùng chữa viêm dạ dày, ruột, đau họng; dùng ngoài chữa vết thương và nhọt độc, dạng thuốc sắc. Dùng ngoài, giã rễ tươi đắp hoặc dùng rễ khô tán bột rắc.

KIÊNG KỴ: Không dùng trong trường hợp ho thuộc hư hàn hoặc hàn đờm.

Dongyminhphuc.com

Chia sẻ
Lương y: Minh Phúc / Sách Thảo Dược Quý  &  Phương Chủ Trị /  NXB Y Học