-MTDL: Dùng rễ củ. Nên chọn rễ từng chuỗi như cái suốt thoi, vỏ sắc vàng hoặc trắng xám, ít xơ, nhiều bột không mối mọt là tốt. Ngày dùng: 1 - 3g, thường dùng dạng thuốc tán bột uống, dùng ngoài tùy ý. Có nơi dùng cây Niệt gió gọi Nam cam toại để lợi thủy, trục đàm không đúng.

-XXDL: Cam toại chưa thấy trồng và khai thác ở Việt Nam, vị này thường nhập từ Trung Quốc và  nơi khác.

-TVQK: Vị đắng, ngọt, tính hàn. Vào kinh Phế, Thận và Đại trường.

-CDCT: Tiêu thũng, thanh nhiệt, trừ đàm. Chủ trị: Thủy thũng, trướng đầy, tích đờm, nước ở phổi, bụng dưới vv...

THÀNH PHẦN HÓA HỌC: Chủ yếu có chứa các chất Euphorbone, kanzuiol, euphorbol, euphol, ingenol, 13-oxyingenol, kansuinine A, B vv...

PHƯƠNG THUỐC CAM TOẠI CHỦ TRỊ:

   + Trị chứng âm thịnh gây ra tiêu chảy: Bán hạ 12g, Cam toại 4g, Chích thảo 4g, Mật 100ml, Thược dược 6g. Tác dụng: Trục thủy, khử đàm, tán kết, trừ mãn, giải kinh, chỉ thống. (Cam Toại Bán Hạ Thang – Kim Quỹ Yếu Lược).

   + Trị thực tích bụng đầy đau: Cam toại 10g, Hoàng cầm 20g, Thanh bì 20g, Đại hoàng 20g. Tán bột ngày uống 2 lần/ 4g. Tác dụng: Thông lợi, trị chứng tích khối do nhiệt tích. (Cam Toại Phá Kết Tán – Thái Bình Thánh Huệ Phương).

   + Trị bí tiểu bụng tức tối khó chịu: Cam toại 4g uống với Bài ‘Trư Linh Thang’ gồm có vị như: Trư linh, Trạch tả, Phục linh, Hoạt thạch, A giao, thì thông. (Bút Phong Tạp Hứng Phương).

   + Trị phù thũng bụng căng đầy: Cam toại (sao) 6g 2 phân, Hắc khiên ngưu 30g. Tán bột sắc, uống từng hớp. (Phổ Tế Phương).

   + Trị sán khí, sa dịch hoàn: Cam toại, Hồi hương 2 Vị bằng nhau tán bột uống lần 6g. (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).

   + Chữa bụng ngực chân tay phù thủy: Đại táo 10 quả

Cam toại 12g, Đại kích 12g, Nguyên hoa 12g. Trộn đều, mỗi lần uống từ 0,5 - 1,5g, ngày 1 lần vào sáng lúc bụng đói với nước sắc Đại táo.Tác dụng: Công trục thủy ẩm. (Thập Táo Thang Gia Giảm)

PHẦN THAM KHẢO:

   + Cam toại chữa thủy kết có sức mạnh, chất nước ở trong người ta ngừng trệ lại ở chỗ nào thì cũng có thể sinh ra bệnh. Cam toại có tính thấu đến những chỗ nước ngưng kết đó, làm cho tiêu tán ra (Bách Hợp).

KIÊNG KỴ: Tuyệt đối không dùng chung Cam toại với Cam thảo. Người có bao tử yếu, nên thêm Đại táo vào thang có Cam toại. Phụ nữ có thai cấm dùng.

Dongyminhphuc.com

Chia sẻ
Lương y: Minh Phúc / Sách Thảo Dược Quý  &  Phương Chủ Trị /  NXB Y Học