Huyết hư (Thiếu máu) do khí không sinh huyết, thường biểu hiện, mệt mỏi ngại nói vả mồ hôi ‘khí hư’ ăn kém rối loạn tiêu hóa ‘tỳ khí hư’ tim hồi hộp loạn nhịp hoa mắt chóng mặt ‘huyết hư’ khí huyết hư liên quan đến tạn tâm tạng tỳ hư.

   Theo YHHĐ Thiếu máu là tình trạng giảm số lượng hồng cầu, huyết sắc tố xuống dưới mức bình thường so với người khỏe mạnh cùng tuổi và cùng giới. Ở người Việt Nam trưởng thành, số lượng bình thường của hồng cầu Mất máu. Sự sản sinh không đủ tế bào hồng cầu.Ngoài ra còn có các nguyên nhân khác như rối loạn di truyền, dinh dưỡng (thiếu sắt, thiếu vitamin), bệnh truyền nhiễm, một số dạng ung thư hay dược phẩm, độc chất.

   Theo YHCT Thiếu máu là một triệu chứng thường gặp trong nhiều bệnh. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thiếu máu như thiếu máu cấp tính do chấn thương, do phẫu thuật, băng huyết sau đẻ… và thiếu máu mạn tính do tủy xương hoạt động kém, cơ thể bị thiếu hụt các thành phần để sản sinh ra hồng cầu và huyết sắc tố như sắt, vitamin B12, acid folic… do sự rối loạn cơ quan tạo máu. Dưới đây là bài thuốc cổ phương gia giảm thường dùng:

BÁT TRÂN THANG

(Chính thể loại yếu)

Thành phần bài thuốc gia giảm:

-Đương quy        14g

-Xuyên  khung    14g

-Bạch thược        14g

-Thục địa            20g

-Nhân sâm          12g

-Bạch truật         12g

-Phục linh           12g

-Cam thảo            6g

Cách dùng: sắc nước uống.

Tác dụng: Ích khí, bổ huyết.

 Khí huyết là nguồn gốc của doanh vệ, khí huyết hư doanh vệ không điều hòa, nhân đó mà sợ rét phát nóng…trong lâm sàng BÁT TRÂN THANG

 thường dùng cho chứng tỳ vị hư tổn cơ nhục hao tổn, thai sản băng lậu, khí huyết lưỡng hư.

PHỤ PHƯƠNG

1, THẬP TOÀN ĐẠI BỔ là bát trân gia hoàng kỳ nhục quế.

 Tác dụng; trị chân âm hảm vào trong, chân dương bốc ra ngoài, thường dùng cơ thể suy nhươc, mất máu, phụ nữ băng lậu, kinh nguyệt không đều.

2, NHÂN SÂM DƯỠNG VINH THANG. Bài thập toàn bỏ Xuyên khung gia Ngủ vị,  Táo nhân, Trần bì, Sinh khương, Đại táo.

 Chữa trị: Khí huyết hư, dưỡng tâm an thần, tỳ phế hư yếu, tay chân mỏi mệt, hơi thở ngắn, xương cốt đau nhức, đau bụng đau lưng, ăn uống không có mùi vị, tâm hư hồi hộp họng khô.

3 THÁI SƠN BÀN THẠCH TÁN, (Cảnh Nhạc Toàn Thư) Bài Thập toàn,  bỏ  Nhục quế, Phục linh gia Tục đoạn, Hoàng cầm, Sa nhân, Nhu mễ.

Tác dụng; An thai dưỡng thai trị thai động không yên.

TUẤN BỒ TINH HUYẾT CAO

(Hải thượng Y tôn tâm lĩnh)

Thành phần:Thục địa 12g, Nhân sâm 4g, Câu kỷ tử 4g, Lộc giao 4g, Nhục quế 80g.

Cách dùng: Thục địa, Nhân sâm, Câu kỷ mỗi vị đều nấu riêng thành cao rồi đổ lẫn vào trong nồi đất đun sôi gia thêm 1 cân mật ong khuấy đều, cho bột Nhục quế vào hòa đều, Mỗi lần uống vài muỗng trước khi bụng đói.

Tác dụng: bồi bổ tinh huyết hư tổn. Chủ trị: các chứng ngũ lao (tâm can tỳ phế thận).

TƯ BỒ KHÍ HUYẾT PHƯƠNG

(Hải thượng Y tôn tâm lĩnh)

Thành phần:Thục địa 20g, Táo nhân 16g, Nhân sâm 12g, Ngưu tất 12g, Mạch môn 12g, Đương qui12g, Nhục quế 4g, Ngũ vị 3g, Đại táo 2 quả, Gừng sống 3 lát. Cách dùng: sắc nước uống.

Tác dụng: bổ khí huyết

+ Trị huyết hư (thiếu máu) do khí huyết đều hư phối hợp Bài (Tâm Hoàng bổ huyết gia vị “Hải Thượng”). Đương quy 14g, Sinh địa 20g, Xuyên khung 12g, Bạch thược 12g, Hoàng kỳ 14g, Thăng ma 10g, Sài hồ. Sắc uống nóng.Trị huyết hư do khí huyết đều hư 6 bộ mạch đều “ đại”

 + Trị huyết hư (thiếu máu) do khí huyết đều hư phối hợp (Bát Trân Thang “Chính thể loại yếu” gia vị). Đương qui 14g, Bạch thược14g, Bạch linh 14g, Xuyên khung 12g, Đảng sâm 14g, Bạch truật 12g, Thục địa 20 g, Chích thảo 4g, Sinh khương 12g, Đại táo 12g. Tác dụng:  Ích khí bổ huyết..Trị khí hư không sinh huyết phối hợp.