Mã bệnh U60.191 Phúc thống; K51Viêm loét đại tràng chảy máu- U60.151Phúc thống; K59 Rối loạn chức năng khác của ruột…

Theo YHCT viêm đại tràng thuộc phạm vi các chứng phúc thống, tiết tả, lỵ tật, tràng phong, tang độc... . Nguyên nhân phần nhiều do ăn uống không tiết chế, khiến cho tỳ, vị thương tổn, chức năng vận hóa đại tràng đình trệ gây viêm đại tràng, có khi do yếu tố tâm thần kinh lo nghĩ lâu ngày khiến tỳ vị tổn thương, tức giận thái quá khiến can khí uất kết đều có thể gây viêm đại tràng.

Viêm đại tràng thấp trệ, huyết ứ. Biểu hiện bụng đầy đau tăng dần, đau liên tục có khi có cơn đau kịch liệt đi cầu được đỡ đau, ấn bụng đau tức, nôn chua, nôn khan có khi sốt, đại tiện không thông mạch hoạt sác hoặc huyền khẩn.

    Theo YHHĐ Viêm đại tràng mạn là tình trạng do tổn thương, viêm nhiễm một đoạn đại tràng hoặc toàn bộ khung đại tràng. Bệnh chứng rất đa dạng, có khi đau âm ỉ hoặc đau quặn từng cơn, kèm theo rối loạn tiêu hóa, táo bón, tiêu chảy nhiều lần, phân lỏng hoặc có máu. 

Dưới đây là bài thuốc cổ phương gia giảm thường dùng:

      BẢO HOÀ HOÀN

(Đan khê tâm pháp)

Thành phần bài thuốc gia giảm:

    -Sơn tra       240g

    -Thần khúc    80g

    -Bán hạ       120g

    -Trần bì       120g

    -Phục linh    120g

    -Liên kiều      40g

    -La bặc tử      40g

Cách dùng: Các vị tán nhỏ lấy nước cơm làm hoàn bằng hạt ngô mỗi lần dùng 70-80 hoàn…hoặc sắc uống…

Công dụng: Thực tích, hòa vị, thanh nhiệt, lợi thấp…

Chủ trị: Thực tích, đình trệ, ngực bụng ăn không tiêu ợ hơi nuốt chua…

Dẫn giải phương thuốc: 

-Sơn tra, Thần khúc, La bặc tử, đều là thuốc tiêu thực…mỗi vị đều có đặc điểm riêng.

-Sơn tra ôn chua tiêu thực tích…

-Thần khúc tân ôn khoan vị trừ hư tích…

-La bặc tử tiêu tích bế…thông đàm…

-Trần bì, Bán hạ, Phục linh lợi thấp hòa vị…

-Liên kiều tán kết thanh nhiệt…

    Các vị phối hợp thành bài thuốc có tác dụng hòa vị tiêu thực…

Ứng dụng lâm sàng và gia giảm:

    Bài này có thể gia thêm bạch truật, hậu phác, hương phụ, chỉ thực, hoàng liên tăng cường tác dụng khả năng kiện tỳ, tiêu thực, thanh thấp nhiệt…

Phụ phương:

  + Trị viêm đại tràng thấp trệ huyết ứ phối hợp Bài (Mộc Hương Đại An Hoàn “Y tông kim giám” gia giảm). Mộc hương 12g, Hoàng liên 12g, Trần bì 12g, Bạch truật 12g, Chỉ thức 12g, Sơn tra 12g, Thần khúc 12g, Mạch nha 12g, Liên kiều 8g, Sa nhân 8g, La bặc tử 8g. Tác dụng: kiện tỳ lý khí tiêu thực hoá tích.

  + Trị viêm đại tràng thấp trệ huyết ứ phối hợp Bài (Dưỡng Huyết Thanh Tràng linh MP). Đãng sâm 14g, Bạch truật 12g, Phục linh 14g, Đương quy 12g, Bạch thược 14g, Thục địa 16g, Sài hồ 10g, Ý chỉ 18g, Kê nội kim 10g, Mộc hương 6g, Hoàng liên 8g, Tô mộc14g, Mơ lông10g, Cam thảo 6g, Đại táo 12g. Tác dung: trị viêm đại tràng mãn, đau bụng đi cầu phân nhầy phân nát lâu ngày.

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com