Theo YHCT mụn nhọt nổi trên đầu mặt phần nhiều do phong nhiệt. thường biểu hiện mụn nhọt có sưng nóng đỏ đau, rét ít nóng nhiều, mồ hôi ít, miệng khát nước, tiểu vàng, mạch phù sác.  Cách chữa, tùy theo giai đoạn khởi phát, hóa mũ, vỡ mũ, ngoài ra còn căn cư vị trí mun như đầu mặt bụng lưng, hoặc hai chân mà trị, để dùng thuốc uống trong hay bôi đắp ngoài phù hợp.

Theo YHHĐ mun nhọt phần nhiều một bệnh nhiễm trùng da hoặc tổ chức dưới da thường do vi khuẩn tụ cầu nhân gây nên trong trường hợp da bị trầy xước lại không giữ vệ sinh tốt gây viêm nhiễm.

Dưới đây là bài thuốc cổ phương gia giảm thường dùng chữa mun nhọt trên đầu mặt cổ gáy:

Bài Ngưu Bàng Giải Cơ Thang “Dương Khoa Tâm Đắc Tập”  gia giảm.

Phương thuốc gồm:

Ngưu bàng tử  14g

 Bạc hà            12g

 Kinh giới        12g

 Liên kiều        14g

 Chi tử             12g

 Đơn bì            14g

 Thạch hộc       14g

 Huyền sâm     12g

 Hạ khô thảo    14g

 Bồ công anh   14g

Cam thảo          4g

Sắc uống. Công dụng: sơ phong thanh nhiệt, lương huyết tiêu sưng… trị: chứng đờm độc ở cổ gáy, mụn trứng cá, đờm độc kết hạch cổ gáy, hoặc chứng đau răng do phong nhiệt, đau đầu do phong nhiệt kiêm biểu nhiệt.

Dẫn giải phương thuốc:

-Bạc hà, Kinh giới, Ngưu bàng tử: khu phong nhiệt phần trên đầu mặt.

-Liên kiều:Bồ công anh thanh nhiệt tiêu độc, tán kết, khí tụ.

-Đơn bì, Sơn chi, Hạ khô thảo: thanh hỏa kinh quyết âm…

-Thạch hộc, Huyền sâm: ích âm thanh nhiệt.

Các vị phối hợp thành bài thanh nhiệt tiêu thũng tán kết.

Phàm phần trên đầu mặt sang dương (mụn nhọt) phong thấp phong nhiệt đều dựa bài này gia giảm mà điều trị.

Gia giảm:

-Nếu họng sưng đau gia: Cát cánh, xạ can…

-Nếu có đau đầu đau răng gia Cát căn…

-Nếu người nóng huyết nhiệt gia: sinh địa.

  Phụ phương:

  + Trị mun nhọt, phong nhiệt, mới phát trên đầu mặt  phối hợp Bài (Xuyên Khung Hoàn “Thái Bình Huệ Dân Hòa Tễ Cục Phương”). Xuyên khung 14g, Bạc hà 12g, Cát cánh 10g, Tế tân 10g, Cam thao 4g, Phòng phong 10g,. Tán làm hoàn hoặc sắc uống. Tác dụng: Sơ phong, hóa đờm, lợi yết hầu, thanh đầu mục… trị đầu đau chóng mặt, phiền nhiệt, tay chân đau, lở ngứa, mắt đau, mũi nghẹt, mặt có cảm giác như trùng bò.

   +Trị đầu mặt bị mụn nhọt, các loại đậu chẩn độc có thể dùng bài (Liên Kiều Tán II 3 “Chứng Trị Chuẩn Thắng” gia giảm). Xích thược 12g, Cù mạch 12g, Độc hoạt 10g, Hoàng cầm 12g, Hoạt thạch 12g, Kinh giới 12g, Liên kiều 14g. Mộc thông 12g, Ngưu bàng tử 12g, Phòng phong 10g, Sài hồ 10g, Cam thảo 4, Lượng bằng nhau, tán bột. Ngày uống 24g. Tác dụng trị các loại đậu chẩn độc, đầu mặt bị mụn nhọt, tai đau, má sưng đỏ.

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com